از آنجا که کودکان در زمان های مختلف، رشد متفاوتی دارند تشخیص اضافه وزن آن ها بسیار دشوار است، اما طبق اعلام مرکز ملی ارزیابی چاقی برای تعیین چاقی BMI (شاخص توده بدنی) کاربرد دارد.
هر کودکی که BMI او بین صدک 85 تا 95 قرار گرفته باشد خطر بروز بیماری هایی مثل چاقی_فشار خون و... را دارد.
در سال های گذشته شیوع چاقی به شدت رو به افزایش بوده و به این دلیل باید برای کاهش وزن کودکان تلاش کرد.
دلایل چاقی
90 درصد دلایل شناخته شده به خاطر شرایط محیطی و سبک زندگی و 10 درصد مرتبط با ژنتیک و اختلالات درونی است.
عوارض چاقی
اختلالات مفاصل
درد در اندام ها و زانو ها
بیماری بلونت:نوعی اختلال در رشد، که استخوان تیبیا را تحت تاثیر قرار داده و در نتیجه پا ها را از شکل طبیعی خود خارج می کند؛ علت این اختلال هنوز مشخص نیست اما ممکن است به چاقی ربط داشته باشد.
کودکان مبتلا به چاقی دچار افزایش فشار خون و اختلالات در چربی خون می شوند.
کودکان مبتلا به چاقی به علت اختلال در عملکرد مغز به سر درد های شدید و مشکلات بینایی دچار می شوند.
تحقیقات نشان داده است 25 درصد کودکان مبتلا به چاقی در خواب دچار تنگی نفس نفس می شوند.
قطع تنفس در هنگام خواب می تواند عوارض زیادی از جمله رشد ناکافی، سر درد، افزایش فشار خون و سایر مشکلات قلبی و تنفسی را همراه داشته باشد.
کودکان چاق بیشتر از دیگران به بیماری های کیسه صفرا و سنگ کیسه صفرا مبتلا می شوند.
دیابت ملیتوس و همچنین مقاومت به انسولین از جمله عوارض دیگر است.
چاقی در کودکان همچنین باعث ایجاد مشکلات روحی می شود.
درمان
چون کودکان مبتلا به چاقی به مشکلات روحی و روانی مبتلا می شوند می توان با درمان های روانی زیر همراه با مشاوره تغذیه مشکلات را برطرف کرد:
1) رفتار درمانی شناختی: تغییر درافکار و احساسات
2) درمان خانوادگی: کنترل استرس و احساساتی که باعث بیش خواری می شود.
3) دارو درمانی: برای درمان اضطراب و افسردگی
اهداف وزنی:
بنا بر نظر اکثر پزشکان، کودکان نباید تحت رژیم کاهش وزن قرار بگیرند در عوض باید وزنشان ثابت باشد تا با افزایش قد کودکان به تدریج به وزن ایده آل برسند.
هیچ وقت نباید بدون مشورت متخصص تغذیه، کودک را تحت رژیم کاهش وزن قرار داد.
برای کودکانی که عوارض ثانویه در آن ها بوجود آمده است (صدک BMIبالای 95) کاهش وزن می تواند در دستور کار قرار بگیرد.
اما افرادی که در صدک بین 85 تا 95 باشند و عوارض ثانویه ظاهر نشده باشد نیازی به کاهش وزن نیست.
وقتی متخصص برای کودک برنامه کاهش وزن تنظیم میکند، این کاهش وزن باید اندک باشد و در هفته یک چهارم تا 2 پوند باشد و رشد کودک را تحت تاثیر قرار ندهد.
برخی مداخلات مفید برای کاهش وزن کودک:
کاهش وزن قابل دسترسی و بی خطر باشد.
باید کالری دریافتی و تقسیم آن ها بین درشت نغذی ها در نظر گرفته شود.
فعالیت جسمانی کودک باید به کاهش وزن او کمک کند.
باید به روش های تغییر رفتار و تشویق و دخالت خانواده در کاهش وزن کودکان توجه داشت.
عوارض کاهش وزن در کودکان:
مشکلات کیسه صفرا
دریافت ناکافی مواد مغذی که رشد کودم را تحت تاثیر قرار می دهند
از دست رفتن توده عضلانی بدن
نکاتی درباره پیشگیری از چاقی کودکان:
به اشتهای کودک توجه کنیم.
از غذاهای خانگی، کم چرب و پر پروتئین و استفاده کنیم.
ازغذا های پر فیبر وانواع غلات استفاده کنیم.
به عنوان پاداش به کودک غذا ندهیم.
فعالیت های کم کالری را کاهش دهیم.
کودک را به انجام فعالیت بدنی توصیه کنیم.
درمان دارویی
سازمان غذا و داروی آمریکا تا کنون هیچ دارویی را برای درمان چاقی در کودکان مورد تایید قرار نداده است.
جراحی
روش های جراحی از قبیل جراحی معده برای نوجوانان موفقیت آمیز بوده است. با این حال این روش باید به عنوان آخرین راه درمان مورد استفاده قرار بگیرد.
برخی میان وعده های سالم برای کودکان:
سیب، گلابی، هویج ، کرفس سالاد میوه جات وسبزیجات خام
لبنیات کم چرب
آبمیوه های طبیعی
میوه های خشک شده
ذرت بو داده همراه با روغن کم
کراکر های غلات کامل