مطالعات متعددی نقش موثر روزه داری را در سلامتی بخصوص بر روی گلوکز خون، فشار خون و سطوح چربی های خون، کنترل وزن و بهبود بیماری های مختلف نشان داده اند.
در اغلــب بیماریهائی که عادات غذایی غلط، چاقی و افزایش وزن در بروز آنها دخالت دارند روزه داری مفید است.
در طول روزه داری دستگاه گوارش برای حدود چندین ساعت خالی می ماند و در واقع این دستگـــاه و سیستم اعصاب مرکزی که در هضم و جذب مواد غذایی دخالت دارند استراحت می کنند و بعد از روزه داری به نحو بهتری اعمال خود را به انجام می رسانند به عبارت دیگر متابولیسم بدن نرمال می شود.
اگرچه روزه داری در ماه مبرک رمضان برای افراد سالم مناسب است ولی در بیماریهای گوناگون باید با پزشک مشورت نمود و از توصیه های علمی و پزشکی پیروی کرد.
اصول کلی تغذیه در ماه مبارک رمضان:
در ماه مبارک رمضان و ایام روزه داری استفاده از 5 گروه غذایی اصلی برای حفظ سلامت بدن ضروری است.
تغذیه صحیح دراین ایام مانند سایر اوقات به معنی رعایت دو اصل تنوع و تعادل در برنامه غذایی است.
"تنوع" به معنی استفاده از گروههای غذایی اصلی شامل نان و غلات ، شیر و مواد لبنی، سبزی ها ،میوه ها،گروه گوشت وجایگزین های آن می باشد.
"تعادل" بدین معنی است که از همه گروههای غذایی به مقدارکافی مصرف شود و از کم خوری و پرخوری پرهیز شود.
در برخی منابع توصیه شده است که افراد روزه دار همانند زمانی که روزه نیستند سه وعده غذا بخورند که این وعده ها شامل افطار، شام و سحر است اما صرف غذا در دفعات کمتر از 2 بار در روز، در سال هایی که ماه مبارک رمضان در فصل تابستان است و فاصله سحر تا افطار حدود 17- 16 ساعت می باشد توصیه نمی شود.
یک دستور غذایی عمومی در ماه مبارک رمضان
سحری:
وعده سحری بهتر است مثل ناهار باشد و غذای اصلی در این وعده صرف شود:
انواع چلوخورشت ها و پلوهای مخلوط با حبوبات و سبزیجات (عدس پلو و لوبیا پلو، سبزی پلو) به همراه مرغ، ماهی یا گوشت و سبزی های تازه مثل سبزی خوردن یا سالاد کاهو و ماست برای این وعده مناسب است.
لازم به ذکر است که از مصرف بیش از حد سالاد خودداری شود.
بلافاصله بعد از اتمام سحری از نوشیدن چای پررنگ اجتناب کنید زیرا جذب آهن را کاهش می دهد و باعث افزایش ادرار و دفع مواد معدنی مورد نیاز بدن و بروز تشنگی در طول روز می شود.
توصیه می شود در وعده سحری مقدار مناسبی سبزی های مختلف مصــرف شود. سبزی ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تامین ویتامین ها، مواد معدنی مورد نیاز بدن را در طول روز تامین می کنند.
مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی شود. مصرف مواد غذایی شیرین با تحریک انسولین موجب کاهش قند خون می شوند. به همین دلیل باعث می شود فرد زودتر گرسنه شود.
افطار:
روزه ی خود را با چای کمرنگ، آب جوش یا شیر گرم همراه با خرما یا کشمش باز کنید؛ پس از آن یکی از غذاهای زیر پیشنهاد می شود:
انواع نان سبوسدار و پنیر همراه با سبزی، گوجه فرنگی یا گردو، فرنی یا شیربرنج، انواع کوکو، شامی، شله زرد.
شام (در صورت تمایل):
با فاصله 2-1 ساعت بعد از افطار یکی از غذاهای زیر را انتخاب کنید:
سوپ ساده و کم چرب، آش با حبوبات کم، حلیم( بدون روغن)، خوراک لوبیا، عدسی، خوراک سبزیجات با کمی نان سبوسدار و تیره به همراه ماست و خیار و سبزی خوردن یا سالاد کاهو و دوغ.
بلافاصله بعد از شام از مصرف چای خودداری کنید زیرا جذب آهن را از منابع گیاهی کاهش میدهد.
بهتر است به عنوان دسر بعد از شام از میوه ها مخصوصا مرکبات که حاوی مقادیر بالایی ویتامین C هستند استفاده کنید ؛ زیرا مرکبات به دلیل وجود ویتامین C جذب آهن در بدن را افزایش داده و در متابولیسم طبیعی بدن و تولید برخی از
هورمون ها نقش ویژه ای دارند.
تا پایان شب و هنگام خواب از میوه و سایر نوشیدنیها مخصوصا آب استفاده کنید.
دستور غذایی عمومی در ماه رمضان
از کربوهیدرات های پیچیده مثل غلات از جمله گندم، جو و ... حبوبات مثل عدس، لوبیا، نان های سبوس دار و غذاهای حاوی فیبر مثل سبزی ها، حبوبات، غلات، میوه های با پوست مخصوصا"سیب ،گلابی، آلو و میوه های خشک در بین وعد های غذایی بیشتر استفاده شود.
این غذاها به آهستگی هضم می شوند، و باعث می شوند احساس گرسنگی کمتری کنید .
توصیه می شود برای تامین آب مورد نیاز پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای کمرنگ و سایر مایعات برای جبران کم آبی بدن نوشیده شود.
عبادتهایی که بعد از افطار در ماه مبارک انجام می شود به متابولیسم غذا کمک می کند.
در نماز خواندن تمام ماهیچه ها و مفاصل در گیر هستند و می تواند جانشین یک ورزش با شدت متوسط باشد که کالری مصرف می شود.