به نام خداوند جان و خرد

مقدمه

کمبودها واختلالات تغذیه‌ای بر سیستم اعصاب محیطی و سیستم اعصاب مرکزی کاملا تاثیر گذارند. پرخوری عصبی اختلالی است که با پرخوری و دفع ارادی همراه است. به گونه‌ای که فرد مقدار بسیار زیادی از غذا در زمان بسیار کمی دفع می‌کند. سپس برای خلاص شدن از غذای خورده شده با استفراغ عمدی یا مصرف مسهل دیورتیک و محرک متابولیسم یا با روزه گرفتن و ورزش زیاد سعی در دفع آن دارد.

عوارض

مشکل غالب پرخوری عصبی استفراغ است، اما مرکز ثقل تشخیص بیش خوری است. بیشترین رفتار نامناسب جبرانی مورد استفاده، القا استفراغ است که در 80 تا 90 درصد افراد مبتلا به این بیماری دیده می‌شود.
بیماران رفلکس عق زدن را به وسیله انگشت، مسواک یا خوردن ماده تهوع آور تحریک می‌کنند. بعضی افراد هم می‌توانند ارادی استفراغ کنند.
گاهی از شربت اپیکاک و القاکننده استفراغ استفاده می‌شود که بسیار خطرناک است و می‌تواند کاردیومیوپاتی (بیماری قلبی) و حتی مرگ ایجاد کند.
از عوارض دیگر این بیماری می‌توان به وقوع نادر پارگی مری، پارگی یا گشاد شدن حاد معده اشاره کرد.

‍بیش خوری‌

یک حالت دیگر از پرخوری است. بیش خوری افراط بیش از حد در غذا خوردن است به طوری که فرد در طول روز بارها مجبور به خوردن غذا می‌شود و کنترل خود را در غذا نخوردن از دست می‌دهد. ملاک‌های تشخیص این اختلال عبارتند از:
فرد در یک دوره‌ی زمانی مستقل (مثلا عرض دو ساعت) مقداری غذا می‌خورد که بسیار بیشتر از غذایی است که اکثر مردم در همان دوره زمانی و تحت شرایط مشابه می‌خورند.
فرد احساس می‌کند در طول این دوره نمی‌تواند خوردن را متوقف کند یا کنترل کند که چقدر و یا چگونه بخورد.
فرد با سرعتی بسیار بیشتر از سرعت عادی غذا می‌خورد.
در تنهایی می‌خورد زیرا از این که دیگران ببینند چقدر زیاد می‌خورد خجالت می‌کشد.
بعد از پر خوری به شدت ناراحت می‌شود یا به شدت احساس عذاب وجدان می‌کند.
بیش خوری یا پرخوری افراطی ،به طور متوسط حداقل یک بار در هفته و به مدت 3 ماه روی می‌دهد.

شیوع

طبق برسی‌های اپیدمیولوژیک انجام شده روز به روز شیوع این نوع اختلال روبه افزایش است و حدود 2/3 درصد از ایرانیان به پر خوری عصبی مبتلا هستند.میزان شیوع این بیماری در زنان جوان بالغ 12-4?2 درصد است و در صورتی که این میزان در مردان یک دهم زنان است.

اختلالات خوردن در کودکان

تظاهرات بالینی اختلالات خوردن در کودکان با بزرگسالان متفاوت است و به نظر می‌رسد از شیوع کمتری برخوردار باشد. پرخوری عصبی در بزرگسالان و بالغین شایعتر از کم خوری عصبی است. در حالی که در کودکان و نوجوانان کاملا برعکس می‌باشد.

علل

زیست شناختی

بروز این اختلال که در افرادی که بستگان درجه یک آنها دچار این اختلال می‌باشند محتمل تر است.
چاقی در کودکی و نوجوانی هم می‌تواند سبب افزایش خطر ابتلا به این اختلال شود.
سطح غیر طبیعی بسیاری از هورمون‌ها از جمله سروتونین.
پر خوری با سطوح پلاسمایی پایین آمینواسید تریپتوفان مرتبط است، چرا که منجر به کاهش سطح تریپفتوفان در مغز شده و سنتز سروتونین کاهش می یابد، در نتیحه میل به پر خوری در فرد بالا می‌رود. 

اجتماعی

تصاویر رسانه‌ای از فرم ایده آل بدن، یک فاکتور آسیب زا در مورد پرخوری عصبی محسوب می‌شود. در مطالعه‌ای که در سال 1991 انجام گرفت مشاهده شد که 19درصد از افراد مبتلا به پرخوری عصبی کمتراز میزان نیاز غذا مصرف می‌کنند. 37درصد از آنها به همان میزانی غذا میخورند که نیاز یک فرد متوسط ونرمال را برآورده می‌کند و 44درصدازآنها واقعا بیش از حد می‌خورند .
مطالعات نشان داده که رسانه‌ها نقش بسزایی در ایجاد این اختلالات دارند. افراد ابتدا ایده‌آل‌های جذاب اجتماعی را می‌پذیرند و به تدریج این ایده‌آل‌ها در آنها تثبیت شده و بنابراین فرد سعی دارد تا خود را برای رسیدن به آن‌ها تغییر دهد.

جنس
خانم ها نسبت به آقایان بیشتر مبتلا به این اختلال هستند که احتملا به خاطر حساسیت بیشتر آنها به ظاهرشان است.
سن
معمولا آمار این اختلال در اواخر نوجوانی و اوایل جوانی افزایش می‌یابد.
فشار، ورزش، کار وهنر
هنرمندان، ورزشکاران و مدلها در بالاترین سطح خطر ابتلا به این اختلالات هستند. مربی‌ها و والدین با تشویق ورزشکاران و فرزندان به کاهش وزن یا حفظ آن می‌توانند نقش مهمی در ایجاد این اختلال داشته باشند.

مشکلات روانی
برخی از مشکلات روانی مثل استرس و اعتماد به نفس پایین می‌تواند منجر به اختلالات خوردن شوند. استرس، چاقی، برنامه غذایی محدود و خستگی از جمله محرک‌های غذایی به حساب می‌آیند. وقایع آسیب زا و استرس های محیطی
می‌توانند به عنوان فاکتور خطر تلقی شوند.

تشخیص

شروع پرخوری عصبی اغلب بین 13 تا20 سالگی است. در بسیاری از موارد فرد قبل از چاقی، از این اختلال رنج می‌برده است.
همچنین ممکن است بعضی افراد مبتلا به این بیماری در بزرگسالی بعد از یک دوره درمان موفق و بهبود علایم بیماری، دوباره علایم بیماری را نشان دهند.
افراد مبتلا نسبت به همسالان خود وسواس بیشتری در غذا خوردن دارند. این بدان معنا است که انتظارات بالا و اهداف غیر منطقی که این افراد برای خود تعیین می کنند باعث تحریک درونی و پیشرفت اختلال می‌شود.

معیار های تشخیصی

تشخیص پرخوری عصبی کار بسیار دشواری است وبسیاری از علائم آن معمولا با بی‌اشتهایی عصبی مشترک است، چرا که افراد مبتلا به پر خوری عصبی هم سعی دارند وزن خود را برابر میانگین یا حتی کمتر از حفظ کنند.هم چنین بسیاری از مبتلایان ممکن است اختلالات قابل توجهی در غذا خوردن و الگو های ورزشی شان داشته باشند، اما علائم خاصی از خود بروز ندهند .
معیارهای تشخیصی که ارائه شده شامل دوره‌های مکرر پر خوری و به دنبال آن اقداماتی مثل استفراغ عمدی برای جلوگیری از افزایش وزن است. این پرخوری‌ها وقتی ملاک تشخیص قرار می‌گیرند که حداقل هفته ای یکبار تکرار شوند و برای 3 ماه ادامه داشته باشد .

علائم

1_رفلاکس مزمن معدی بعد از غذا، در اثراستفراغ‌های مکرر دریچه کاردیا ضعیف شده و خوب بسته نمی‌شود.
2_دهیدراسیون و هیپوکالمی به علت از دست دادن کلیوی پتاسیم در اثر آلکالوز ایجاد شده در استفراغ های مکرر.
3_به هم خوردن تعادل الکترولیت‌ها که می‌تواند منجر به آریتمی، سکته قلبی و حتی مرگ شود.
4_التهاب مری
5_خونریزی ناشی از پارگی در محل اتصال معده و مری که بر اثر پرخوری و استفراغ های مکرر ایجاد می‌شود.
6_تروما یا التهاب دهان در اثر وارد کردن مکرر انگشتان یا سایر اجسام به دهان برای ایجاد تهوع
7_نشانه‌های واسل: پینه بستن انگشتان و زخم شدن پشت دست در اثر بردن به داخل گلو برای تحریک رفلکس عق زدن و برخورد دست با دندان‌ها
8_تورم غدد بزاغی در ناحیه گردن و زیر خط فک
9_یبوست
10_زخم معده
11_نوسانات مداوم وزن
12_ضایعات مینای دندان و افزایش پوسیدگی‌های دندان در نتیجه حضور مداوم اسید معده در دهان

‍
راه های درمانی

روان درمانی
در این روش به افراد آموزش داده می‌شود تا افکار خود را به چالش بکشند و تغییر دهند. افراد در یک آزمایش رفتاری شرکت می‌کنند که در آن میزان غذای مصرفی و چرخه‌های پر خوری با هدف جلوگیری ازنوسانات عاطفی ثبت می‌شوند تا مانع تکرار این چرخه‌ها گردند. تحقیقات حاکی از آن است که 40 تا 60 درصد افرادی که این روش را امتحان کرده‌اند به طور کامل درمان شده و پس از درمان علایمی نشان نداده‌اند.

ماساژ درمانی
می‌تواند به کاهش اظطراب ناشی از اختلال غذا خوردن کمک کند.
درمان فیزیکی_ذهنی
مانند مدیتیشن، یوگا و هیپنوتیزم می‌تواند آگاهی از نشانه های بدنتان را برای غذا خوردن و حس سیری افزایش دهد. همچنین حس آرامش را در شما تقویت نماید.

درمان دارویی
داروهای ضد افسردگی از دسته مهار کننده‌های انتخابی سروتونین است مثل فلوکستین و بعضی دیگر از داروها مثل سرترالین می‌توانند تاثیر اندکی در کاهش اختلال داشته باشند. توپیرامات هم موثر است، اما عوارض جانبی زیادی دارد. توپیرامات به طور معمول برای کنترل تشنج مصرف می‌شود، ولی برای کاهش حملات پرخوری افراطی نیز تجویز شده است با این حال عوارض جانبی جدی ایجاد می شود.

رژیم درمانی

• یکی از علل اصلی پر خوری عصبی کمبود ماده‌ای به نام سروتونین است. این ماده نوعی انتقال‌دهنده عصبی است که در دستگاه گوارش پلاکت‌ها، سیستم عصبی حیوانات و همینطور انسان یافت می‌شود.
• سروتونین یکی از مشتقات اسیدآمینه تریپتوفان است و کاهش سطح تریپتوفان خون در نتیجه کاهش میزان سروتونین تاثیر بسیاری در ایجاد پرخوری عصبی دارد. مصرف سروتونین به صورت خوراکی تاثیری در بهبود علایم پرخوری عصبی ندارد، زیرا نمی‌تواند از سطح خونی مغزی عبور کند. اما مصرف مواد غذایی سرشار از تریپتوفان میتواند سنتز این ماده را تا حد زیادی افزایش دهد و سبب بهبود پرخوری عصبی شود.
• باید به دریافت متعادل درشت مغدی ها توجه کافی داشت.این امر باید شامل کربوهیدرات کافی برای کاهش میل خوردن و پروتیین و چربی جهت القای سیری باشد.
• مکمل‌های معدنی و ویتامین ها در ابتدای فاز درمانی، برای اطمینان از کفایت آنها باید تجویز شود. بسیاری از بیماران مبتلا به پرخوری عصبی در واکنش به مشکلاتشان با حالات سیری و اشباع باز هم به سرعت غذا می‌خورند.
• شیر، تخم مرغ و تخم سایر پرندگان، آناناس، ماهی سالمون، مغزها و دانه‌ها وگوشت بوقلمون از منابع سرشار از تریپتوفان به حساب می‌آیند و مصرف آنها می‌تواند به افزایش سطح پلاسمایی تریپتوفان و افزایش سنتز سروتونین کمک کند. همچنین در مسیر سنتز سروتونین از تریپتوفان آنزیم‌هایی وجود دارد که ویتامین ها ی C و B6 به عنوان کوآنزیم این آنزیم‌ها عمل می‌کنند. پس تامین مقادیر کافی از این ویتامین‌ها هم ضرورت دارد.
• طالبی، مرکبات، کیوی، پاپایا، آناناس، بری‌ها (مثل تمشک، توت فرنگی، توت و …) و هندوانه از منابع خوب ویتامین C به حساب می‌آیند.
• ماهی، جگر، سیب‌زمینی و سایر سبزیجات نشاسته‌ای از منابع خوب B6 به حساب می‌آیند.
• روغن زیتون بهترین روغن برای آشپزی است و همچنین مغز بادام و گردو به شرط این که شور نباشد به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب امگا 3و6 برای حفاظت از سیستم عصبی و بهبود افسردگی توصیه می‌شود.

• شیر کم چرب یا بدون چربی هم دارای ویتامین B6 و هم دارای کلسیم است که در تولید آنزیم‌های لازم در فرایندهای عصبی شرکت می‌کند.
• دریافت رژیمی در بیماران مبتلا به پرخوری عصبی به دلیل وجود چرخه پرخوری_پاکسازی بسیار متفاوت بوده و محاسبه میزان کالری دریافتی بسیار دشوار است. اما به احتمال زیاد این افراد چه از نظر دریافت انرژی و چه ریز مغزی ها با کمبود مواجه‌اند.
• خوردن آب:استفاده از یک لیوان آب زمانی که عصبی می‌شوید یا استرس دارید به شما در کم کردن اشتها و هم چنین ریلکس شدن کمک زیادی می‌کند.
• استفاده از سبزیجات کم کالری: مانند هویج وکرفس در کم کردن اشتها کمک می کند.
• خوردن شیر موز: علاوه بر تامین انرژی اشتها را کم می‌کند و روند عضله سازی را بهتر می‌کند و در نتیجه توده چربی در بدن کم می‌شود.
• خوردن شکلات تلخ: علاوه بر دارا بودن امگا3 و 6باعث ترشح آندروفین در بدن و باعث شادی و نشاط می‌شود.
• استفاده از چای سبز: علاوه بر داشتن آنتی‌اکسیدان باعث کاهش اشتهای کاذب می‌شود.
• استفاده از دانه های مغذی: از جمله بادام، گردو و …علاوه بر رساندن مواد مغذی به بدن به کاهش اشتها کمک می‌کند.
• در مجموع یک رژیم متعادل 50 تا 55 در کالری را از کربوهیدرات،15 تا20 درصد را از پروتیین و 25 تا30 درصد را از چربی تامین می‌کند.