بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم
مقدمه
دیابت یکی از ارکان سندرم متابولیک یا اختلالات سوخت و سازی بدن است که سطح قند خون فرد به دلیل عدم ترشح انسولین و یا کاهش ترشح آن افزایش می یابد. در گذشته دیابت را به دو دسته تقسیم می کردند. این تقسیم‌بندی دیابت به دو نوع وابسته به انسولین و غیر وابسته به انسولین در درمان، مشکلاتی را به وجود آورد که باعث ارائه تقسیم‌بندی جدیدی توسط انجمن دیابت آمریکا شد. در این تقسیم بندی دیابت را به صورت دیابت نوع یک، نوع 2، دیابت حاملگی و سایر دیابت ها تقسیم بندی کردند. در دیابت نوع یک به دلیل تخریب سلول های بتای پانکراس، بدن توانایی تولید انسولین را از دست می دهد؛ اما در دیابت نوع 2 مقاومت به انسولین ایجاد شده منجر به افزایش سطح گلوکز خون می شود. در این اختلال، بدن در استفاده از گلوکز که سوخت اصلی سلول های بدن است دچار مشکل می شود، بنابراین میزان قند خون افزایش پیدا می کند که به این پدیده هایپرگلیسمی گفته می شود.
بنا به گزارش سازمان جهانی بهداشت، در سال 2015 در دنیا حدود 382 میلیون نفر به این اختلال مبتلا بودند و پیش بینی می شود این رقم تا سال 2035 به 592 میلیون نفر افزایش یابد. طبق آمار موجود، شیوع دیابت در ایران در جوامع شهری و روستایی به ترتیب 2/8 درصد و 1/2 درصد می باشد.
در آغاز دیابت می تواند بدون علامت باشد. هر چه سطح گلوکز خون بالاتر رود، علائم بیشتر آشکار می شوند. از علائم اولیه دیابت می توان به پرخوری، پرنوشی، پر ادراری و کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد اشاره کرد.
دیابت نوع یک
این نوع دیابت که در گذشته از آن به عنوان دیابت نوجوانی یا دیابت وابسته به انسولین یاد می شد، 10-5 درصد انواع دیابت را به خود اختصاص می دهد. همان طور که قبلا ذکر شد در این نوع دیابت سلول های بتای پانکراس تخریب می شوند، که این تخریب به دلیل واکنش های سیستم ایمنی علیه بدن می باشد.
دیابت نوع دو
95-90 درصد افراد دیابتی از این نوع دیابت رنج می برند. بدن این دسته از افراد نسبت به انسولین مقاومت پیدا کرده است. این دیابت بیشتر در افراد چاق دیده می شود؛ چرا که چاقی باعث درجاتی از مقاومت به انسولین می شود. از عوامل خطر این بیماری می توان افزایش سن، چاقی، عدم تحرک، سابقه خانوادگی دیابت و سابقه دیابت بارداری در زنان را نام برد.
از عوارض حاد آن می توان به کتواسیدوز دیابتی، هیپوگلیسمی، شوک هیپراسمولار و از عوارض مزمن آن می توان به نفروپاتی دیابتی، رتینوپاتی دیابتی، نوروپاتی دیابتی، سکته مغزی و بیماری عروق کرونر اشاره کرد.
روی و دیابت
در سال 1934 پس از کشف وجود روی در کریستال انسولین، پیشنهاد شد که احتمالا ارتباطی بین دیابت و روی وجود دارد. پس از آن مطالعات بسیاری در این زمینه انجام گرفت. به نظر می رسد متابولیسم روی در بیماران دیابتی دچار تغییر می شود. مکمل یاری با روی هم در حیوانات آزمایشگاهی و هم در انسان اثرات مثبتی را نشان داده است. این امر بیانگر آن است که احتمالا این ریزمغذی در آینده بتواند به عنوان یک عامل درمانی در دیابت شیرین به کار گرفته شود. پس از کشف این نکته که انتقال دهنده روی (ZnT)-8 و MT که پروتئین موثر در هموستاز روی به حساب می آید، با دیابت و عوارض آن رابطه ی نزدیکی دارد،این فرضیه که روی در دیابت نقش دارد قوت بیشتری پیدا کرد.
در بیماران دیابتی سطح روی دفعی از طریق ادرار نسبت به گروه کنترل افزایش می یابد که این افزایش در زنان نسبت به مردان بیشتر است. این اختلاف می تواند به دلیل افزایش حجم ادرار، وجود گلوکز و پروتئین در ادرار باشد.
سطح سرمی روی در افراد مبتلا به دیابت نوع دو کاهش می یابد، ولی افراد مبتلا به دیابت نوع یک به دلیل از بین رفتن سلول های بتای پانکراس افزایش می یابد. در یک کارآزمایی بالینی دیده شده که مکمل یاری با مکمل سولفات روی برای مدت 3 ماه(حاوی 30 میلی گرم روی المنتال)باعث کاهش معنادار HbA1C در بیماران دیابتی می شود(دوز تجویزی باید با توجه به وضعیت روی بیمار بصورت تکی برای افراد تعیین شود تا از عوارض ناخواسته مصرف بیش از حد روی جلوگیری شود.)
کروم و دیابت
کروم یک ریز مغذی ضروری در متابولیسم کربوهیدرات، چربی و پروتئین می باشد. این ریزمغذی یک کوفاکتور برای عملکرد انسولین می باشد که با اتصال به انسولین سبب افزایش تعداد گیرنده های انسولین و فسفریلاسیون گیرنده های انسولین شده که این عمل باعث افزایش انتقال گلوکز به کبد، ماهیچه و بافت چربی می شود. از آنجایی که کروم برای متابولیسم طبیعی کربوهیدرات و چربی ضروری است، سطح پایین کروم می تواند اثر منفی روی گلوکز خون، انسولین، کلسترول تام، تری گلیسیرید و HDL داشته باشد.
سطح پایین کروم و همینطور مصرف بیش از حد کربوهیدرات های تصفیه شده، با شیوع بالای دیابت نوع دو ارتباط مستقیمی دارد. کمبود نسبی کروم با افزایش سن، بیماری، بارداری، سوختگی و استرس تشدید می شود.
در افراد مبتلا به دیابت نوع دو متابولیسم کروم به واسطه ی دریافت ناکافی، کاهش جذب و افزایش دفع تغییر می کند که این تغییر در سطح کروم نمونه های بافت، ادرار و موی سر دیده می شود.
نتایج حاصل از مطالعات نشان می دهد که سطح کروم در ادرار افراد دیابتی افزایش می یابد. این موضوع نشان می دهد که کلیه، قادر به بازجذب کروم نبوده و به همین دلیل دفع ادراری آن افزایش می یابد.
به دلایل ذکر شده در بالا،
مکمل یاری کروم با دوز 1000 میکروگرم در روز برای افراد با دیابت نوع 2 توصیه می شود.بر اساس یک مطالعه مروری
اثر مکمل پیکولینات روی بر روی شاخص هایگلایسمی، مثبت ارزیابی شده است.
نوشته شده در تاریخ سه شنبه 96/9/7 توسط کیوتن
