به نام خداوند جان و خرد

آدیسون بیماری ناشی از اختلال در فعالیت غده آدرنال است که در نهایت به کاهش تولید هورمون های آدرنوکورنیکوئیدی مثل کورتیزول، آلدوسترون و آدرنال منجر خواهد شد  .

هر بیماری که مستقیما بر قشر آدرنال تاثیرگذار باشد می تواند سبب کمبود اولیه آدرنال (آدیسون) شود.دیگری مثل انواع عفونتها، سپسیس، توبرکلوزیس، ایدز، خونریزی دوطرفه قشر آدرنال و نئوپلاستیک (تومور) روی غدد آدرنال تاثیرگذارند.

از جمله علل نادر در به وجود آمدن این اختلال می توان به آمیلوئیدوزیس، سارکوئیدوزیس، عفونت های قارچی و ژنتیک (مثل لوکودیستروفی آدرنال و بیماری ( wolman اشاره کرد.

در بیماران مبتلا به آدیسون چون ترشح هورمون های مینرالوکورتیکوئیدی (بویژه آلدوسترون) کاهش یافته است، لذا دفع ادرای پتاسیم کاهش و دفع ادراری سدیم افزایش یافته است. به همین دلیل رژیم غذایی باید از نظر میزان پتاسیم تحت کنترل باشد تا بیمار دچار هیپرکالمی نشود و از سوی دیگر میزان سدیم رژیم باید افزایش داده شود تا بیمار دچار کاهش فشارخون نگردد.

در صورتیکه غلظت پتاسیم سرم در این بیماران بالاتر از حد نرمال باشددر این حالت می توانیم رژیم غذایی این بیماران را برمبنای جدول رژیم نویسی بیماران کلیوی (یا به عبارت بهتر جدول رژیم نویسی بیماران همودیالیزی) تنظیم نماییم.

‍در بیماران مبتلا به آدیسون بدلیل افزایش دفع ادراری سدیم و وجود اسهال و استفراغ، دفع آب و سدیم از بدن افزایش یافته است و لذا مصرف سدیم و مایعات در این بیماران باید در حد کافی صورت گیرد.

در بیماران مبتلا به آدیسون چون جهت درمان از هورمون های مینرالوکورتیکوئیدی استفاده می گردد، لذا در طی درمان بدلیل افزایش بازجذب سدیم و آب ممکن است فشارخون بیمار بالا رود و در این حالت لازم است توصیه های رژیمی ضروری در زمینه کنترل فشارخون صورت گیرد.

در بیماران مبتلا به آدیسون چون ترشح هورمون های گلوکورتیکوئیدی علاوه بر هورمون های مینرالوکورتیکوئیدی کاهش یافته است لذا احتمال هیپوگلایسمی بدلیل اختلال در کلوگونئوژنز افزایش یافته است.

در بیماران مبتلا به آدیسون چون جهت درمان از هورمون های گلوکورتیکوئیدی نیز استفاده می شود، لذا در طی درمان بیماران ممکن است غلظت گلوکز خون از حد طبیعی بالاتر رود و در این موارد رژیم غذایی آنها باید همانند رژیم غذایی بیماران دیابتی تنظیم شود.

در بیماران مبتلا به آدیسون، معمولا کاهش وزن و از دست رفتن توده های عضلانی بدلیل بی اشتهایی، حالت تهوع، استفراغ و اسهال وجود دارد. همچنین در این بیماران بدلیل تجویز هورمون های بخش قشری غدد فوق کلیوی بویژه هورمون های گلوکورتیکوئیدی، کاتابولیسم پروتئین ها افزایش می یابد. بنابراین در این بیماران بهتر است میزان کالری حاصله از پروتئین ها بجای 15 درصد حدود 18-17 درصد در نظر گرفته شود.

در بیماران مبتلا به آدیسون چون جهت درمان از هورمون های گلوکورتیکوئیدی نیز استفاده می شود و این هورمون ها می توانند سبب پوکی استخوان شوند، لذا در این بیماران در صورت لزوم مطابق با نظر پزشک معالج باید تجویز کلسیم و ویتامین D صورت گیرد.