به نام خداوند جان وخرد

مقدمه

دیابت گروهی از اختلالات شایع متابولیکی است که وجه مشترک همه آن­ها در فنوتیپ هیپرگلیسمی می باشد. دو گروه عمده دیابت بصورت دیابت نوع 1 و 2 نام­ گذاری شده­اند. غلظت تصادفی گلوکز خون بیشتر از mg/dl200، گلوکز ناشتای پلاسما بیشتر از  mg/dl126، A1C بیشتر از 5/6% و قند خون دو ساعته بیشتر از mg/dl200 طی تست تحمل گلوکز خوراکی، از جمله معیارهای تشخیص دیابت می­باشند. دیابت حاملگی نوع دیگری از دیابت به حساب می آید. عدم تحمل گلوکز در دوره حاملگی، به عنوان دیابت بارداری تلقی می­شود. مقاومت به انسولین که به دلیل تغییرات متابولیکی در دوره بارداری اتفاق می افتد، نیاز به انسولین را افزایش داده و می ­تواند به اختلال تحمل گلوکز یا دیابت منجر شود(1).

شیوع دیابت در ایران و جهان

این اختلال یک مشکل در حال گسترش خصوصا در کشورهای در حال توسعه می باشد؛ در واقع سیر شیوع دیابت بارداری از دیابت نوع 2 پیروی می­کند. مطالعات نشان می دهند که شیوع دیابت بارداری در جهان 14-1 درصد می باشد و طبق بررسی های مختلف در ایران8.9 – 1.3 درصد می باشد. بین 7-3 درصد زنان باردار طی دوره بارداری به این اختلال مبتلا می­شوند که در 90 درصد آنها، علائم بعد از زایمان برطرف می­شود. مطالعات نشان می دهد که حدود 40 درصد از مبتلایان به دیابت بارداری، طی 30 سال آینده به دیابت مبتلا خواهند شد. شانس دیابت حاملگی در بارداری بعدی 69-30 درصد می باشد(2).

عوامل موثر بر بروز دیابت بارداری

به نظر می ­رسد عواملی که پیش از بارداری در ایجاد مقاومت به انسولین نقش دارند طی دوره بارداری باعث ایجاد آسیب های بیشتر شده و جز عوامل خطر دیابت بارداری به حساب می آیند. عوامل مختلفی نظیر بالا بودن سن در زمان اولین بارداری، شرایط پر تنش و پر استرس زندگی، شیوه زندگی کم تحرک، رژیم غذایی نامناسب و داشتن زمینه­ ژنتیکی از جمله عوامل تأثیر گذار در افزایش خطر ابتلا به دیابت بارداری می باشند(2).

عوارض دیابت بارداری بر مادر و جنین

دیابت بارداری با عوارض حاد و مزمن بر مادر و جنین همراه است.لازم به ذکر است  که این عوارض در صورتی بروز می کنند که قند خون مادر به خوبی کنترل نشود.

عوارض دیابت بارداری در مادر: افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2، سندروم متابولیک، بیماری­های قلبی (افزایش فشارخون، آترواسکلروز و بیماری­های عروق کرونری) و افزایش احتمال سزارین می­باشد.

عوارض دیابت بارداری در جنین: افزایش خطر ماکروزومی، صدمات هنگام تولد، هیپوگلیسمی، ذخایر پایین آهن، سندروم زجر تنفسی و تولد نوزاد نارس می­باشد (این کودکان در دوره خردسالی در معرض خطر افزایش وزن و در دوره نوجوانی هم در معرض اختلال تحمل گلوکز و چاقی قرار دارند)(3).

اقدامات لازم پیش از بارداری برای افراد دیابتی

زنان مبتلا به دیابت باید قبل از باردار شدن بیماری خود را کاملا کنترل کنند تا دچار اختلالات حین بارداری نشوند. این افراد باید قند و چربی خون خود را مرتب کنترل کنند. این افراد باید جهت کنترل دارویی بیماری به پزشک و جهت کنترل و درمان تغذیه ای به کارشناس تغذیه مراجعه کنند و در صورت صلاح دید باردار شوند (نکات عمده­ تغذیه ­ای جهت رژیم نویسی بیماران دیابتی در ادامه مطرح شده است که کارشناسان تغذیه و مراقبین سلامت در مراکز جامعه سلامت می توانند از آن­ها بهره بگیرند)(4).

فعالیت فیزیکی

فعالیت و ورزش منظم در یک سال قبل از بارداری و سه ماهه دوم بارداری نقش مهمی در پیشگیری از دیابت بارداری می تواند داشته باشد و شرکت منظم در فعالیت ورزشی می­تواند به بارداری بدون عارضه کمک کند. فعالیت فیزیکی برای افراد دیابتی قبل از بارداری باید به طور متوسط حداقل 150 دقیقه در 5 روز هفته و یا 90 دقیقه فعالیت شدید در 3 روز هفته باشد. مدت و شدت ورزش در حین بارداری بایدمتناسب با شرایط فرد باشد. البته بنابر توصیه پزشکان و آسیب ­پذیر بودن بارداری، میزان فعالیت ورزشی در سه ماهه اول بارداری باید کاهش یابد(5).

کنترل عوارض ناشی از دیابت قبل از باردار شدن

از جمله عواض ناشی از دیابت می توان به هیپرگلیسمی، کتواسیدوز دیابتی، نفروپاتی، رتینوپاتی و نوروپاتی اشاره کرد. زنان دیابتی باید قبل از باردار شدن این علائم را چک کنند و در صورت مبتلا بودن به هر یک از این عوامل به کمک متخصص تغذیه یا متخصص غدد به درمان یا کنترل آن بپردازند و بعد اقدام به باردار شدن نمایند(6).

کنترل و درمان دیابت بارداری

استراتژهای گوناگونی از جمله رژیم درمانی، فعالیت فیزیکی و تزریق انسولین برای کنترل دیابت در بارداری پیشنهاد شده است. غربالگری برای تشخیص دیابت بارداری در هفته­ 28-24 بارداری انجام می شود. در این آزمون به زنان باردار 75 گرم گلوکز خوراکی داده می شود و قند خون آنها اندازه گیری می شود. زنانی که A1C بالاتر از 5/6%، گلوکز ناشتای بیشتر از mg/dl 126 و یا قند یک ساعته­ بالاتر از mg/dl 200 داشته باشند احتمالا قبل از بارداری دیابت داشته اند. قند خون ناشتای بیشتر از mg/dl 92، قند خون یک ساعته بیشتر از  mg/dl180 و قند دو ساعته بیشتر از  mg/dl153 بیانگر دیابت بارداری می­باشد(1).

هدف از کنترل دیابت حین بارداری

هدف از کنترل دیابت در زنان بارداری که قبل از بارداری دیابت داشته­اند، حفظ  قند خون قبل از غذا در محدوده­ mg/dl 99-60، قندخون یک ساعته  کمتر از mg/dl140 و A1C زیر 6% می­باشد. برای زنانی که قبل از بارداری دیابت نداشته­ اند باید قندخون قبل از غذا کم­تر از mg/dl95، یک ساعته زیر  mg/dl 140 و دو ساعته  کم­تر از  mg/dl 120 باشد(1).

رژیم درمانی جهت کنترل دیابت بارداری

رژیم نویسی در زنان باردار مبتلا به دیابت نسبت به زنان باردار غیر دیابتی یک مرحله بیشتر است. این مرحله­ اضافه توزیع کربوهیدرات بین وعده­های غذایی می­باشد (این نکات در رژیم نویسی افرادی که قبل از بارداری نیز مبتلا به دیابت هستند قابل اجرا می­باشند.).

توجه شود تمام مراحل رژیم نویسی ازجمله تعیین وزن ایده آل تنظیم شده (AIBW)، کل کالری مصرفی (TEE) و... همانند زنان غیر دیابتی می­باشد.

کل کربوهیدرات موجود در رژیم غذایی این افراد به صورت زیر توزیع می_­شود :

کل کربوهیدرات مورد نیاز برای این افراد به این صورت توزیع می شود. لازم به ذکر است که میزان کربوهیدرات مورد نیاز روزانه این افراد تقریبا 53-51 درصد و میزان پروتیین  18-17 درصد از کل کالری محاسبه شده می باشد.

در صورتی ­که پزشک، مادر مبتلا به دیابت بارداری را بدون تجویز انسولین و تنها از طریق رژیم غذایی بخواهد کنترل نماید، نحوه توزیع کربوهیدرات موجود در رژیم غذایی این مادران به صورت زیر می­باشد:

باید توجه داشت که در هنگام توزیع کربوهیدرات در بین وعده­های غذایی، اگر میزان کربوهیدرات قرار داده شده در یک وعده غذایی چند گرم بالاتر یا پایین­تر از مقدار محاسبه شده باشد، این امر مهم نمی باشد و مشکلی از نظر تنظیم گلوکز برای بیمار به وجود نمی­آورد.

بیماران دیابتی باید از مصرف زیاد قند، شکر، مربا، عسل، شربت، نوشابه و سایر محصولاتی که در تهیه آنها شکر به کار می رود پرهیز نمایند.

این افراد باید همیشه یک منبع کربوهیدرات ساده (همانند آبنبات) همراه خود داشته باشند تا در صورت کاهش قند خون مصرف نمایند.

 در رژیم غذایی خود بهتر است از نان­های سبوس دار و غلات سبوس دار استفاده نمایند(7).

نحوه­ی تجویز انسولین توسط پزشک معمولا به این صورت است : قبل از صبحانه و قبل از شام یک انسولین Regular(کوتاه اثر) و یک انسولین NPH(متوسط الاثر) تزریق کنند. باید 5/2-2 ساعت بعد از تزریق انسولین یک میان وعده در نظر گرفته شود تا از خطر هیپوگلیسمی جلوگیری شود. در صورتیکه انسولین NPH در صبح تزریق شود باید یک میان وعده برای عصر در نظر گرفته شود. اگر انسولین  NPH قبل از شام تزریق شود، باید یک میان وعده قبل از خواب در نظر گرفته شود.

ممکن است که تجویز انسولین به این صورت باشد که قبل از صبحانه، ناهار و شام یک انسولین سریع الاثر و در صبح یک انسولین طولانی اثر همانند لانتوس هم در نظر گرفته شود. طبق این برنامه­ باید 3 وعده­ی اصلی و 3 میان وعده در نظر گرفته شود.

انسولین­های کوتاه اثر چون به آهستگی جذب بدن می­شوند، لذا بایستی30-20 دقیقه بعد از تزریق آنها وعده غذایی مربوطه مصرف شود، در حالیکه انسولین های سریع اثر به دلیل آن ­که بعد از تزریق به سرعت جذب می شوند، باید بلافاصله بعد از تزریق، یک وعده غذایی مصرف شود(8).

فعالیت بدنی مناسب برای مادر و نوزاد ضروری است و یک برنامه ورزشی متوسط سبب کاهش گلوکز پلاسما، کنترل سطح انسولین مادر و پیشگیری از عوارض مربوط به نوزاد می­شود. حساسیت به انسولین و برداشت گلوکز توسط بافت­ها به واسطه ورزش بهبود می یابد.

خود مراقبتی بیمار در بارداری ( پایش قند خون، فشار خون و نحوه­ ی وزن گیری)

پایش قند خون

زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری که انسولین مصرف می­کنند باید حداقل روزانه 4-3 بار قند خون خود را اندازه گیری کنند. این افراد قبل از وعد­های غذایی اصلی خود باید قند خون را اندازه­گیری کنند.افراد مبتلابه دیابت بارداری  باید در هر نوبتی که به مراقبین سلامت، پزشک و یا کارشناس تغذیه مراجعه می­کنند، فشار خون خود را اندازه بگیرند. نحوه وزن گیری مادران باردار مبتلا به دیابت حاملگی همانند مادران غیر دیابتی می­باشد(9).

زایمان فرد دیابتی

همان­طور که گفته شد یکی از عوارض دیابت بارداری در جنین، ماکروزومی (وزن تولد بیشتر از 4 کیلوگرم) است؛ اندازه بزرگ جنین با وقوع بیشتر آسیب­های حین زایمان (مثل دیستوشی شانه، فلج شبکه بازویی و خفگی) همراه است. بر همین اساس نحوه­ زایمان در این زنان را باید پزشک تعیین کند که زایمان طبیعی یا سزارین باشد.

کنترل قندخون قبل، حین و بعد از زایمان: گاهی اوقات در طول زایمان و یا 72-24 ساعت بعد از تولد نیز به تزریق انسولین احتیاجی نیست. تنظیم قند خون  قبل و بعد از زایمان و در خلال  آن بسیار مهم است. زیرا بالا بودن قند خون مادر می تواند باعث تولید مقادیر زیاد انسولین در بدن نوزاد شده و در نتیجه باعث افت قند خون نوزاد شود(10).

کنترل دیابت بعد از تولد نوزاد و حین شیردهی

کنترل دیابت بعد از تولد نوزاد در مادران دیابتی مهم می­باشد و باید همانند دیگران تحت کنترل باشند. مبتلایان به دیابت بعد از زایمان  و در دوران شیردهی نیز همانند زمان بارداری مجاز به مصرف داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون نبوده و همچنان ممکن است به تزریق انسولین نیاز داشته باشند.

این زنان ممکن است حین شیردهی دچار هیپوگلیسمی شوند، بنابراین باید تعداد دفعات  شیردهی خود را افزایش دهند،قبل یا حین شیردهی یک میان وعده مصرف کنند و به مقدار کافی مایعات غیرشیرین بنوشند تا دچار این مشکل نشوند. کنترل مکرر گلوکز خون نیاز است(10).

دیابت و افسردگی بعد از زایمان

افسردگی پس از زایمان یکی از شایع ­ترین اختلالات روانی به دنبال زایمان است که با وجود خلق افسرده و یا از دست دادن علاقه حداقل به مدت 2 هفته تشخیص داده می شود. همچنین ممکن است نشانه های اختلال خواب، اختلال در اشتها، از دست دادن انرژی، احساس بی ارزشی یا احساس گناه و افکار خودکشی وجود داشته باشد.

در برخی مطالعات مشاهده شده که برخی از مشکلات طبی در بارداری، شخص را مستعد افسردگی پس از زایمان می کند. افسردگی در مبتلایان به دیابت، فشار خون و پره اکلامپسی، 5 تا 10 برابر بیشتر اتفاق می افتد(11).

به نظر می رسد دیابت بارداری از طریق اختلال در محور هیپوتالاموس- هیپوفیز-آدرنال، تغییرات التهابی و اختلال در نظم سروتونین، زمینه را جهت ابتلا به افسردگی پس از زایما نفراهم می کند.

 لذا متخصصین زنان، ماما ها و تمام دست اندرکاران مراقبت های بهداشتی که ارزیابی پس از زایمان را بر عهده دارند، باید آموزش های لازم را برای تشخیص زودرس علائم افسردگی پس از زایمان دیده باشند و این اطلاعات را به زنان مبتلا به دیابت بارداری به عنوان افراد در معرض خطر نیز انتقال دهند.

منابع در ادامه مطلب

ادامه مطلب...

حذف قند و شکر از رژیم غذایی 

محدود کردن مواد غذایی نشاسته ای و شیرینی ها و نوشابه های شیرین

محدود کردن روغن مصرفی

 حذف روغن های جامد و روغن های حیوانی از رژیم غذایی

جایگزین کردن روغنهای مایع خوراکی در رژیم غذایی

 عدم استفاده از موادغذایی سرخ شده در رژیم غذایی 

 استفاده از مواد لبنی کم چرب.

به نام خداوند جان وخرد

در صورت ابتلا به بیماری سلیاک باید به نکات زیر توجه کرد :

♦ عدم مصرف انواع نان (نان سفید ، نان باگت ، نان خشک ، نان معمولی)‌، ماکارونی ، رشته فرنگی  ، جوانه گندم و دیگر مواد غذایی که ازجو و گندم درست شده است.
♦ محدودیت مصرف غذاهای پر چرب و سرخ شده. زیرا بیماران مبتلا به سلیاک دچار سوء جذب چربی می باشند.
♦ مصرف محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر محدود گردد. زیرا بسیاری از افراد مبتلا به سلیاک در جذب لاکتوز مشکل دارند. در ماه های ابتدایی رعایت رژیم فاقد گلوتن بهتر است از مصرف شیر خوداری شود و به تدریج شیر را به رژیم غذایی افزود.

♦ میوه جات و سبزیجاتی که به صورت تجاری آماده شده اند و حاوی افزودنی و سس می باشد استفاده نشود.
♦ کباب کوبیده رستورانها ، سوپهای آماده ، کتلت ، شینیشل مرغ و گوشت و گوشتهایی که همراه با آرد گندم یا جو می باشد مصرف نگردد.
♦ سوسیس ، کالباس و گوشتهای کنسرو شده مصرف نشود.
♦ نوشابه های ، الکلی ، ماءالشعیر و آبجو مصرف نشود.
♦ کیک ، بیسکویت ، دونات ، سوهان ، حلوا و دیگر شیرینی جات مصرف نشود.
♦ سس مایونز ، سس خردل ، سس سویا ، سس گوجه و دیگر سس های آماده استفاده نشود.
♦ شیر پر چرب ، نسکافه ، شیر شکلات و شیر کاکائو مصرف نشود.
♦ ادویه جات و چای هایی که حاوی هل هستند مصرف نشود.

مصرف غذاهای زیر مجاز می باشد:
- استفاده از غلاتی مانند برنج ، سیب مینی ، ذرت و فرآورده های آن مجاز است .
- استفاده از باقالا ، نشاسته و ارزن مجاز است .
- استفاده از مواد پروتئینی مانند تخم مرغ برای تامین کالری جهت رشد افزایش یابد .
- مصرف چای ،آب معدنی و گازدار ، نوشابه های غیر الکلی و قهوه و کاکائوی خالص مجاز می باشد .
- گوشت ماکیان ، ماهی ، صدف و گوشت کم چرب که به صورت کبابی و بخار پز باشد .
- میوه های خشک ، آب میوه ، میوه جات و سبزیجات تازه و پخته .

- نان و ماکارونی که از ذرت و برنج درست شده باشد .
- انواع سوپها و فرنی تهیه شده از آرد برنج و ذرت .
- نان ، رشته و ماکارونی تهیه شده از آرد ذرت و برنج .
- حبوبات مانند نخود ، عدس و لوبیای قرمز .
- مواد غذایی تهیه شده از سویا ، ذرت و سیب زمینی مانند چیپس سیب زمینی و شکوفه ذرت .
- بستنی ،‌ ژله و دسرهای تهیه شده با آرد برنج و ذرت .
- شیرینی جات تهیه شده از آرد ذرت ، آرد برنج .
- مارگارین ، کره ، کره بادام زمینی ، عسل ، مربا .
- نمک ، فلفل ، شکر سفید .
- شیر و پنیر کم چرب .
- آجیل جات غیر بو داده مانند فندق ، پسته ، بادام ، گرد ، تخمه آفتابگردن ، نارگیل .
- انواع روغن مایع مانند زیتون، ذرت، آفتابگردان .

به نام خداوند جان وخرد

برگزاری مراسم طولانی ترین شب سال، از سنتی ترین رسوم ایرانیان است. همه ساله، شب یلدا بهانه ای می شود  برای  جشن ها و دورهمی هایی که از ایران باستان به یادگار مانده است. انتخاب مواد غذایی خاصی از بین سایر مواد غذایی و تأکید بر قرار دادن این مواد غذایی بر سر سفره شب یلدا نه تنها یک رسم است، بلکه نکات تغذیه ای خاصی را دنبال می‌کند که در اینجا به برخی از این نکات اشاره می شود:

انار:

انار شب یلدا نماد شادی و زایش است. این انتخاب بسیار با خواص انار همخوانی دارد. انارسرشار از ویتامین های A ،B ،C و E می باشد.
ویتامین c انار سبب تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
انار سرشار از املاح معدنی،آهن و فلزات دیگراست و در خون سازی نقش دارد.
کبد که وظیفه ی پاک سازی سموم از بدن را دارد به وسیله ی انار تقویت می شود.
ویتامین B انار اعصاب را تقویت می کند و موجب رفع خستگی عصبی و جسمی می شود.

هندوانه:
پیشینیان ما هندوانه را یادآور گرمای تابستان و حرارت می دانستند و بر این باور بودند که اگر مقداری هندوانه در شب یلدا بخورید در سراسر زمستان، سرما و بیماری برشما غلبه نخواهد کرد. این باور با خواص هندوانه که سرشار از ویتامین های A، B و C است مطابقت دارد. 90 درصدبافت هندوانه را آب تشکیل می دهد، پس برای رفع عطش و کمک به عملکرد کلیه ها بسیار مفید است.

منبع غنی از آنتی اکسیدان های طبیعی است که از بروز سرطان جلوگیری می کنند.
موجب دفع بیشتر و سریع تر مواد زائدازبدن می شود و به شادابی و طراوت پوست کمک می کند.
مسکن التهاب،متعادل کننده ی فشار خون و سازنده ی خون است. از بروز آسیب های پوستی در اثر نور خورشید جلوگیری می کند و برای درمان یرقان و سنگ های کلیوی و صفراوی توصیه می شود.

به نام خداوند جان و خرد

نام کتاب: celiac disease for dummies
نویسنده: Ian blumer __ sheila crowe

کتاب celiac disease for dummies در شش بخش کلی طبقه بندی شده است و تمام اطلاعات مورد نیاز را در مورد بیماری سلیاک در اختیار ما قرار می دهد.

قسمت اول:
تشخیص بیماری. این قسمت تاثیر  بیماری رابر روح و جسم انسان نشان می دهد  هم چنین در این بخش کتاب، تغییراتی که بیماری در دستگاه گوارش ایجاد می کند بیان می کند و زمینه های ارثی و اکتسابی ابتلا به بیماری را توضیح می دهد.

قسمت دوم:
راه های تشخیص بیماری. در این بخش به نشانه های افراد مبتلا به سلیاک اشاره شده است این بیماری دارای علائم متنوع و فراوانی است هم چنین این بیماری ممکن است باعث ایجاد بیماری های دیگری از جمله کم خونی ودیابت شود به همین دلیل در این قسمت این بیماری ها به طور اجمالی مورد بررسی قرار گرفته است.

قسمت سوم:
درمان سلیاک. در بخش سوم به راه های درمان بیماری ،  معرفی دارو ها و رژیم های غذایی مناسب پرداخته شده است.

قسمت چهارم:
زندگی کردن با بیماری. در این قسمت این نکته بیان شده که چگونه می توان این بیماری را از کودکی تا بزرگسالی کنترل کرد. هم چنین به این نکته اشاره شده است که بیمار و پزشک او چگونه می توانند بیماری را کنترل کنند.

قسمت پنجم:
در این بخش به پر تکرار ترین سوال ها و اشتباهات رایج در مورد بیماری اشاره شده است.

قسمت ششم:
ضمیمه. در بخش ضمیمه تعدادی وب سایت مناسب و معتبر برای اشنایی و کسب اطلاعات هر چه بیشتر در مورد بیماری سلیاک معرفی شده است.

**************************************************************************

نام کتاب :
celiac disease :A guide to living with gluten intolerance

نویسندگان:
Syvia Llewelyn Bower with Mary Kay Sharrett and Steve Plogsted

ناشر: Demos health
 

قسمتی از کتاب:

سلیاک چیست؟ هیچ قرص، اکسیر، لوسیون یا داروی تزریقی گران قیمتی نمی تواند بدن یک فرد مبتلا به بیماری سلیاک را التیام ببخشد.
فهمیدن بیماری سلیاک و دنبال کردن یک رژیم سخت تنها راه هایى هستند که افراد مبتلا به سلیاک می توانند به وسیله آن علائم خود را برطرف کنند.
بعد از تشخیص، بازیابى سلامتى امکان پذیر است، حتى اگر هیچ درمانى براى بهبود یافتن بیمارى در دسترس نباشد.
یک رژیم غذایى مادام العمر شامل گندم، جو و چاودار و همه مشتقات آن ها تنها گزینه برای درمان است.
هر فردى برای دنبال کردن رژیم  و در نهایت از بین بردن علائم مسئول است.
به هرحال پیروی از یک رژیم فاقد گلوتن، قبل از اینکه مورد تشخیص قرار بگیرید خطرناک است چون پس از آن تشخیص نمی تواند صورت بگیرد.


درباره کتاب:

این کتاب توسط یک پرستار، یک متخصص تغذیه و یک داروساز بالینی تالیف شده است. متفاوت بودن رشته هاى نویسندگان باعث شده است که اطلاعات جامعی از همه ابعاد بیماری سلیاک از جمله علایم، تشخیص، داروهای مصرفی و رژیم غذایی مناسب حال بیماران در اختیار خواننده گذاشته شود. همچنین در بخشی از کتاب دستور پخت غذاهای بدون گلوتن ذکر شده است. در کل این کتاب شامل چهارده بخش است که در کنار پرداختن به علایم جسمی بیماران به حالت های روحی روانی بیماران نیز توجه شده است و تلاش مى کند توصیه هایی برای بهتر شدن شرایط این بیماران ارایه دهد.

به نام خداوند جان وخرد

چطور مقاومت بدن خود را در برابر هوای آلوده بالا ببریم؟

بهترین کاری که می‌توانید انجام بدهید برنامه ریزی صحیح غذایی مطابق با وضعیت آلودگی هواست به طوری که مقاومت بدنتان را تا حد امکان بالا ببرید.

ویتامین های E ، C ، D ضد آلودگی هستند.

ویتامین C:

قوی‌ترین آنتی اکسیدان برای بدن شما ویتامین C است. این ویتامین محلول، در بدن می‌تواند رادیکال‌های آزاد را از بین ببرد. کرفس، کلم بروکلی، اسفناج، گوجه فرنگی، لیمو شیرین، نارنگی، پرتقال و برگه سبز کاهو غنی از ویتامین C هستند.

ویتامین E:

این ویتامین محلول در چربی، اولین خط دفاعی بدن در برابر آسیب‌هایی است که به بافت‌های انسان وارد می‌شود. این ویتامین را با مواد غذایی زیر به بدن برسانید. جوانه گندم، روغن های گیاهی، گردو، بادام، زیتون، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز  منابع ویتامین E هستند. ماهی ها مانند ماهی سالمون از دیگر منابع غنی از ویتامین E هستند.

بتاکاروتن:

به دلیل فعالیت آنتی اکسیدانی نقش بسیار مهمی در کنترل التهابات ناشی از آلودگی ایفا می‌کنند. سبزیجات و میوه هایی مثل طالبی، انبه، کدو تنبل، فلفل،اسفناج، کلم و زردآلو بتاکاروتن دارند.

سلنیوم را هم می توانید در غذاهای دریایی، مرغ، نان، آجیل و غلات سبوس دار پیدا کنید. 

آلودگی هوا، مانع جذب طبیعی ویتامین D از طریق تابش آفتاب شده است؛ بنابراین، این کمبود باید از طریق مصرف مواد غذایی مناسب تامین شود.
منابع مناسب ویتامین D شیر، کره، زرده تخم مرغ و مواد غذایی دریایی است.

مواد غذایی که سرشار از پکتین هستند، سرب موجود در هوا را می گیرند و مانع از نفوذ سرب به سلول های بدن می شوند. مصرف روزانه یک عدد سیب عوارض ناشی از آلودگی هوا را کاهش داده و پرتقال و توت فرنگی نیز سرشار از پکتین بوده و برای کاهش عوارض آلودگی هوا مفید است.

در هوای آلوده باید بیشتر از همیشه شیر، ماست و دوغ بنوشید، زیرا فسفر، منیزیم و کلسیم موجود در لبنیات خنثی کننده سموم بوده و برای کاهش صدمات دستگاه تنفسی و التهاب دستگاه گوارش ناشی از آلودگی هوا، مفید است.
افرادی که کمبود کلسیم دارند، بیشتر در معرض خطر آلودگی با سرب قرار می گیرند.

سیر، پیاز و تره فرنگی، حاوی مقدار زیادی گوگرد است که از مخاط دستگاه تنفسی محافظت می کند.

نوشیدن زیاد آب به کلیه ها کمک می کند تا املاح اضافی از بدن خارج شود و ذرات آلودگی مدت کمتری در بدن باقی بماند.

در روزهایی که آلودگی هوا بسیار زیاد است، از غذاهای چرب به خصوص چربی های جامد حیوانی و گیاهی ، تنقلات کم ارزش مثل چیپس، پفک و نوشابه های گازدار استفاده نشود .

در روزهای آلودگی هوا از کسانی که میوه و سبزی های تازه را در کنار خیابان ها می فروشند یا مغازه هایی که سبزی های خود را بیرون از مغازه و در مسیر عبور خودروها می گذارند، میوه و سبزی نخرید.

به نام خداوند جان و خرد

جوی دوسر در مقایسه با دیگر غلات ارزش غذایی بالایی برای انسان دارد و از نظر چربی
و پروتئین بسیار غنی است. عصاره ی جو دوسر برای بیش از یک قرن است که به عنوان تسکین دهنده ی جلدی به کار می رود.

فلزات با ارزش جو دو سر، در مقایسه با بقولات دیگر بیشتر است (آهن - روی - منگنز).

این گیاه دارای 66 % از قند ها و 17 % پروتئین است.

ویتامین ها شامل (B1 ,B2 ,B3 ,B5, B9) می باشد.

ترکیبات دیگر آن شامل مقاییر زیادی فلاونوئید، کاروتنوئید و مشتقات کلروفیل است.

جوی دوسر منبع خوبی از انرژی، پروتئین و چربی برای انسان و به خصوص کودکان است. همچنین به خاطر داشتن گلوتن خاص دارای اثراتی ویژه جهت پوست های خشک و خارش دار می باشد.

* از عصاره ی نوعی جو دوسر در طب سنتی جهت ترک اعتیاد تریاک استفاده می شده است.

* یک گزارش علمی نشان می دهد که جوی دوسر ممکن است میل به سیگار را کاهش دهد.

* چای تهیه شده از آن آرام بخش، مسکن، ادرارآور و در تسکین آرتروز و روماتیسم مؤثر است.

* میزان فیبر محلول در جو دوسر بالا بوده و بنابراین اثرات چشمگیری در کاهش کلسترول خون دارد.

همانطور که پیش تر اشاره شده بیماری سلیاک مربوط به حساسیت افراد به گلوتن موجود در برخی منابع مانند گندم، جو و سایر غلات است. جو دوسر به طور طبیعی فاقد گلوتن یا دارای مقدار بسیار کم آن می باشد اما امکان آلوده شدن آن به گلوتن وجود دارد.
در بین غلات جو دوسر به دلیل داشتن کم ترین میزان گلوتن مناسب ترین غله برای بیماران مبتلا به سلیاک است. اما تاثیر آن بر روی این بیماری هنوز به طور قطع مشخص نشده.

*** این ماده ممکن است باعث نفخ و گاز شکمی  و افزایش حجم و دفع مدفوع شود.