---

به نام خداوند جان و خرد

آناناس باعث بهبود سرطان می شود و التهاب و لخته های خونی را تسکین می دهد.

 

ممکن است آناناس آلرژی یا زخم هایی در دهان ایجاد کند.

 

مواد مغذی موجود در آناناس:بروملاین(ضد التهاب)، فرولیک اسید(حفاظت در برابر سرطان)، فیبر، منگنز، پتاسیم،ویتامینC

 

---

به نام خداوند جان و خرد

انجیر باعث بهبود سرطان، دیابت، کلسترول بالا، بیماری های قلبی عروقی، یبوست و جلوگیرى از پوکى استخوان می شود.

 

ممکن است انجیر باعث اسهال، پوسیدگی دندان و زخم هایی در دهان شود.

 

مواد مغذی موجود در انجیر:کلسیم، فیبر، آهن، منگنز، پکتین، پتاسیم، ویتامینB6

 

 

---

به نام خداوند جان و خرد

 

مقدمه

نقرس از جمله اختلالات متابولیکی است که در اثر تجمع اسیداوریک در بدن ایجاد می‌شود.در افراد مبتلا به نقرس،تولید اسیداوریک در بدن زیاد میشود و یا بدن قادر به دفع اسید‌اوریک اضافی نمی‌باشد.ممکن است این مواد اضافی مدتی در بدن باشد،ولی ما از آن بی‌خبر باشیم .

اسیداوریک یک ماده آلی زائد است که در پی تجزیه موادغذایی ایجاد می‌شود.نقرس یک نوع آرتریت مفصلی است که بیشتر انگشت شست پا را درگیر می‌کند‌؛اما مفاصل دیگر مثل پاشنه پا،مچ پا،زانو،آرنج،مچ دست و یا مفاصل انگشت را نیز درگیر می‌کند.

نقرس به هردلیلی که باشد منجر به تشکیل کریستال در مفاصل و ایجاد درد و التهاب در آن‌ها می‌شود.

در نقرس کاذب به جای کریستال اسیداوریک،کریستال کلسیم تشکیل می‌شود و به جای شست پا بیشتر به زانو متمرکز می‌شود.در افراد مبتلا به آرتروز استخوان بیشتر دیده می‌شود.

 

علت نقرس

درطول زمان سطح بالا و غیرطبیعی اسیداوریک خون باعث شکل‌گیری کریستال‌های سوزنی شکل می‌شود.

عوامل خطر

·         رژیم‌غذایی نامناسب

·         چاقی و فشار‌خون بالا

·         سندرم متابولیک(چربی خون بالا،دیابت نوع 2)

·         شیمی درمان

·         استفاده از داروهای خاص مثل مدرها

·         داروهای فشارخون

·         ایجاد اختلال در عملکرد کلیه

·         ضربه به مفصل

·         وراثت

·         تزریق مواد رنگی حاجب

·         اختلال خونی مزمن که تعداد زیادی سلول خونی تولید می‌شود و سطح اورات تولید شده ناشی از شکست و تجزیه سلول‌ها ممکن است بالا باشد.

 

علائم نقرس

·         درد حاد و تورم مفاصل 

·         پوست قرمز و براق و پوسته پوسته شده 

·         تب و قرمزی و احساس خارش در ناحیه مفصل 

·         معمولا ایجاد سنگ کلیه به علت تجمع اسید اوریک 

·         کریستال های اسید اوریک می تواند در پوست تجمع یابد که در این صورت به آن توفی می گویند.

‍

‍ ‍تشخیص نقرس

آزمایش های متداول برای نقرس عبارتند از: 

تخلیه مایع مفصلی 

آزمایش خون:میزان اورات را مشخص می‌کند. 

آزمایش تصویربرداری مثل اشعه ایکس:آسیب مفاصل را نشان می‌دهد، ولی زیاد اطمینان‌بخش نیست،چون در ابتدا مشکل خاصی وجود ندارد. 

معاینه مایع سیوویوم:نمونه‌برداری از مایع درون مفصل از طریق یک سوزن و مشاهده آن زیر میکروسکوپ برای شناسایی کریستال‌های اورات موجود در آن

درمان نقرس

استراحت و سرما درمانی: استراحت دادن به مفصل و قرار دادن آن بالاتر از سطح بدن و استفاده از کیسه یخ ، درد و تورم را کم می کند. 

کلشیسین : اگر درد شدید باشد تجویز این دارو سطح اسید اوریک را کنترل می کند. 

کورتیکواستروئید: اگر درد همچنان ادامه داشته باشد ممکن است کورتیکو استروئید به صورت خوراکی یا تزریقی در مفصل تجویز شود. 

ماساژ درمانی: از سریق افزایش گردش خون ناحیه آسیب دیده در کنترل التهاب و تورم نقرس نقش مفیدی دارد.

تحریک الکتریکی: با استفاده از یک جریان الکتریکی ضعیف انرژی زا به ناحیه هدف مثل بافت خاص ، اعصاب و عضلات انتقال می دهد. انتقال انرژی از ط ریق قرارگیری الکترود های خاص بر روی پوست انجام خواهد شد. 

اولتراسوند درمانی: علاوه بر کاهش درد سریع ، از ط ریق افزایش جریان خون در مویرگ ها به تخریب و تخلیه کریستال های اسید اوریک (به خصوص توفی های شکل گرفته در بافت نرم مثل تاندون آشیل وآرنج ) کمک می کند. 

درمان با لیزر کم توان (LILT):اگر به طرز صحیح انجام شود درد و تورم مرحله حاد نقرس را کاهش می دهد و همزمان محیط را برای اثرگذاری دارو آماده می کند. لیزر کم توان به سرعت التهاب و تورم اط راف کپسول مفصل را کم می کند. علاوه بر این درد ناتوان کننده مفصلی را تسکین داده و جریان خون ، تحریک و تکثیر سلول را افزایش می دهد.

طب سوزنی از طریق فرآیندهای زیر در بهبود نقرس موثر است :

 

·         بهبود جریان اکسیژن 

·         بهبود جریان مغذی و تغذیه سلول ها 

·         تحریک بدن برای تولید وانتشار اندروفین ها و انکفالین ها 

·         زدودن اسپاسم های عضلانی 

·         افزایش جریان خون یا رفع انسداد مسیر گردش خون به ط وری که عملکرد رگ و جریان خون افزایش یابد. 

·         از طریق گشاد شدن رگ‌خونی، خون رسانی به بافت‌هایی که جریان خون آن‌ها کاهش یافته،افزایش می‌یابد. 

·         تمرینات ورزشی که شامل تمرینات افزایش‌دهنده دامنه حرکتی تمرینات قدرتی،استقامتی و کششی می‌شود.

 

رژیم درمانی

·         استفاده از محصولات حیوانی کم چرب،استفاده نکردن از گوشت و لبنیات پرچرب،عدم مصرف الکل و منابع پورین 

 

·         نوشیدن آب کافی:نوشیدن آب زیاد حجم آب بدن را افزایش می‌دهد و با این کار اسیداوریک راحت تر تحلیل می‌رود و حملات حاد نقرس کاهش می یابد( 8-5 لیوان آب در روز مصرف شود). 

 

·         گیلاس وتوت سیاه:مواد شیمیایی موجود در گیلاس،سطح اسیداوریک را تحت کنترل قرار می‌دهد، علاوه بر این انواع توت سیاه و بنفش حاوی فلانوئیدها هستند که می‌تواند در به کنترل درآوردن اسیداوریک موثر باشد.

 

·         روغن زیتون:علاوه بر آن که حاوی آنتی‌اکسیدان بالایی است،حاوی چربی پایداری است که از ازبین رفتن ویتامین در بدن جلوگیری می‌کند،وجود ویتامین E برای در تعادل نگه داشتن سطح اسیداوریک بسیار حیاتی است . 

·         کربوهیدرات پیچیده:رژیم غذایی غنی از غلات کامل،جو،میوه و سبزی اهمیت بسیار دارد. 

·         آب لیمو و ویتامین C:برای خنثی کردن اسیداوریک در بدن مفید است. 

·         قهوه:گفته می‌شود مصرف متوسط قهوه برای افراد مبتلا به نقرس می‌تواند مفید باشد. 

·         کاهش وزن:هم اسیداوریک کاهش پیدا می‌کند، هم فشار روی مفاصل و در نتیجه درد کاهش پیدا می‌کند.

 

 

---

به نام خداوند جان و خرد

مقدمه   

افراد با هر سن،نژاد وملیتی در زندگی خود می توانند به کم خونی دچار شوند. انواع مختلفی از آنمی وجود دارد که هریک می توانند بیماری های مختلفی را ایجاد کنند؛ برخی از انواع آن معمول است و برخی به ندرت رخ می دهد. برخی از انواع آن به قدری خفیف هستند که تاثیری در زندگی فرد نمی گذارند، ولی برخی از انواع آن شدید هستند. همه انواع کم خونی یک نقطه مشترک دارند: همه روی خون تاثیر می گذارند و در نهایت بر سلامت عمومی بدن تاثیر می‌گذارند.

 

عوارض

به کاهش تعداد گلبول های قرمز، هموگلوبین و یا هماتوکریت کم خونی اطلاق می شود. گلبول های قرمز شامل هموگلوبین هستند و از آنجایی که هموگلوبین ها پروتئین هایی هستند که در انتقال اکسیژن نقش دارند؛ لذا انتقال اکسیژن به بافت ها کاهش یافته و موجب اختلال در کارکرد طبیعی بدن خواهد شد. اغلب افراد مبتلا به این اختلال از احساس سستی، خستگی مزمن، احساس کسالت عمومی و برخی اوقات هم ناتوانی در تمرکز شکایت دارند.

از جمله علائم بالینی کم خونی می توان به ضعف، خستگی، بی حسی، رنگ پریدگی پوست، زبان، مخاط داخل لب و پلک ها، التهاب مخاط دهان، کم رنگ شدن ناخن ها، ناخن قاشقی، سرگیجه، کاهش تمرکز، اختلال رفتاری، تهوع شدید، سردی اندام های انتهایی، خواب رفتگی و مورمور شدن دست ها و پاها، ریزش مو، تنگی نفس، ضربان نامنظم یا تند قلب و تمایل به مصرف مواد غذایی بی ارزش اشاره کرد.

 

تشخیص

1)      پزشک در ابتدا برای تشخیص کم خونی سوالاتی از شما می پرسد از قبیل:علائم و نشانه هایی که دارید و مدت زمانی که آن ها را می بینید.

2)      توجه به رژیم غذایی شما جهت اطمینان از مصرف مواد غذایی مناسب (به ویژه مواد غذایی سرشار از آهن)

3)      داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید.

4)      مشکلاتی که در دوران قاعدگی و بارداری داشته اید.

5)      آیا این بیماری در خانواده ی شما وجود داشته است؟

ممکن است پزشک تست های فیزیکی را نیز از بیمار بگیرد تا نوع کم خونی را تشخیص دهد. بررسی رنگ پوست، لثه، وضعیت ناخن ها، بیماری های عفونی، میزان خونریزی هایی که داشته اید و انجام تست های لازم برای اطمینان از عدم خونریزی داخلی از جمله اقداماتی است که احتمالاً پزشک انجام خواهد داد.

پزشک می تواند تست های عصبی را هم انجام دهد مانند: چگونگی فعالیت ماهیچه ها، حواس و پاسخ های غیر ارادی، بررسی علائم ذهنی، هماهنگی اندام های بدن و توانایی راه رفتن. اما مهم ترین فعالیت تشخیصی پزشکان آزمایش شمارش کامل خون (CBC) برای تشخیص کم خونی است، بطوریکه هموگلوبین مردان بالغ کمتر از gr/dl 13 و زنان بالغ کمتر از gr/dl12 باشد نشان دهنده کم خونی می باشد. درصورتیکه با این آزمایش نتوان کم خونی را تشخیص داد، پزشک آزمایش های دیگری را درخواست می دهد که از این آزمایش ها می توان از هماتوکریت، سطح فریتین، آهن سرم، ترانسفرین، B9 و B12 سرم، الکتروفورز هموگلوبین، آزمایش عملکرد کلیه مثل اندازه گیری کراتینین سرم و سرعت ته نشینی گلبول قرمز(ESR) نام برد. در صورتیکه با این آزمایش ها هم قابل تشخیص نباشد نیاز به آسپیره کردن مغز استخوان و آزمایش بر روی آن است.

 

درمان دارویی 

برای هر نوع کم خونی نباید آهن مصرف کرد. فقط در مواردی که علت کمبود آهن است باید مکمل آهن مصرف کرد. آهن می تواند به صورت های مختلف مانند قرص، کپسول، شربت، قطره، آمپول و ترکیبات مکمل که حاوی آهن هستند مانند فیفول تجویز شود. بهترین جایگزین برای کم خونی فقرآهن قرص های فروس سولفات می باشد. بهتر است این قرص با معده خالی مصرف نشود و مصرف آن همواره با فرآورده های لبنی نباشد. برای رفع یبوست ناشی از مصرف آهن از سبزیجات، میوه ها و مصرف 8-6 لیوان آب درطول روز استفاده شود. از مصرف فرآورده های تزریقی آهن خودداری شود مگر با نظر متخصص.

ویتامین B12 یا اسید فولیک نیز تجویز می شوند، زیرا این دو فاکتور برای برای بلوغ طبیعی گلبولهای قرمز لازم هستند.

 

عوامل موثر بر افزایش جذب آهن

·         اسید سیتریک و آسکوربیک اسید (Vit C)؛ از منابع آن می¬توان به آلو، خربزه، ریواس، انبه، گلابی، طالبی، گل کلم، سبزی ها، آب پرتقال، لیمو ترش و شیرین، سیب و آناناس اشاره کرد.

·         اسید مالیک و تارتاریک اسید که در هویچ، سیب زمینی، چغندر، کدو تنبل، گوجه فرنگی، کلم پیچ و شلغم اشاره کرد.

·         فرآورده های تخمیری مثل سس سویا

·         یکی از مهم ترین اقدامات برای پیشگیری از کم خونی فقرآهن آموزش تغذیه به منظور ایجاد تعادل و تنوع در برنامه غذایی روزانه است. اساس آموزش تغذیه برای پیشگیری از کم خونی فقرآهن بر این اصل استوار است که در وعده های غذایی افزایش دهنده های جذب آهن و همچنین آهن هم مصرف شود و یا اینکه از مصرف کاهش دهنده های جذب آهن مانند چای همراه با غذا و یا بلافاصله پس از غذا خودداری شود. روش دیگر استفاده از جوانه غلات و حبوبات است که موجب افزایش آهن قابل جذب در مواد غذایی می شود. وقتی غلات جوانه می زنند Vit C در آنها افزایش می یابد و میزان تانن و اسید فیتیک کم می شود. مثلا جوانه زدن بعضی از غلات و حبوبات مثل ماش و عدس به مدت 48-24 ساعت می تواند جذب آهن را تا 2 برابر افزایش دهد.

 

عوامل به وجود آورنده

کم خونی زمانی اتفاق می افتد که بدن به دلیل اختلال در سلول های مغز استخوان مقدار خیلی کمی گلبول قرمز بسازد، مقدار زیادی از گلبول های قرمز را تخریب کند و یا مقدار زیادی گلبول قرمز را از دست بدهد. علت آنمی می تواند ارثی و یا اکتسابی باشد.

درمان تغذیه ای

در رژیم غذایی روزانه آهن به دو فرم Heme و Non Heme یافت می شود که آهن هم بیش تر در منابع حیوانی مثل گوشت قرمز، ماهی و جگر یافت می شود؛ و غیرهم در منابع گیاهی مثل غلات، حبوبات و انواع خشکبار یافت می شود. آهن هم ظرفیت جذب بالایی دارد که به 30-20 درصد می رسد؛ ولی آهن منابع گیاهی حدود 8-3 درصد جذب می شود که برخلاف آهن هِم جذب آن کاملا به عوامل کاهنده مثل فیتات و عوامل افزاینده جذب مثل ویتامین C بستگی دارد. آهن موجود در تخم مرغ از ظرفیت جذب خوبی برخوردار نیست. منابع حیوانی نه تنها از منابع خوب آهن به حساب می آیند، بلکه سبب افزایش جذب آهن غیر هم نیز خواهند شد. ویتامین C موجود در سبزیجات و میوه های تازه از دیگرعوامل افزاینده های جذب آهن غیر هم می باشد.

از جمله عواملی که باعث کاهش جذب آهن می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

·         مصرف قهوه و چای که به دلیل داشتن ترکیبات پلی فنلی و همینطور تانن سبب کاهش جب آهن غیرهم خواهند شد. هرچه چای پررنگ تر باشد، تانن آن هم بیش تر بوده و جذب آهن را بیشتر کم می کند.

·         زیاده روی در مصرف لبنیات:لبنیات منابع غنی کلسیم به شمار می آیند. کلسیم از جمله یون های دو ظرفیتی است که رقابت شدیدی در جذب با آهن داشته و هرچه مصرف لبنیات افزایش یابد، درصد جذب آهن را کم می کند.

·         مصرف بیش از حد منابع اگزالاتی: این منابع که در اسفناج، شکلات، کاکائو، ریواس، کرفس و هویج به فراوانی یافت می شود در مجرای گوارش با یون های دو ظرفیتی باند شده و درصد جذب این یون ها از جمله آهن را کم می کند.

 

·         مصرف بیش از حد سویا: این ماده غذایی حاوی پروتئین است که مانع جذب آهن غیرهم می شود و به همین دلیل مصرف سویا با گوشت عادت غذایی غلطی است. همینطور این ماده مثل غلات حاوی فیتات بوده که خود از عوامل کاهنده جذب می باشد.

·         رژیم گیاه خواری: چون هم درصد آهن منابع گیاهی پایین است و همینطور درصد جذب آن، این افراد در صورت عدم مصرف مکمل آهن به کم خونی مبتلا خواهند شد.

·         عدم مصرف میوه های تازه: میوه ها به دلیل اینکه منبع خوب ویتامین C به حساب می آیند باعث افزایش جذب آهن خواهند شد.

·         مصرف نکردن دانه ها و مغزها: این مواد غذایی که اغلب کالری بالایی دارند، منابع خوب آهن به حساب می آیند که در صورت مصرف هم زمان با عوامل افزاینده جذب، باعث افزایش جذب آهن خواهند شد.

 

---

 

به نام خداوند جان و خرد

مقدمه  

از چاقی به عنوان مهم ترین عارضه تغذیه ای و یک معضل اجتماعی در سطح جهان یاد می شود. چاقی دومین عامل عمده قابل پیشگیری ازمرگ است که شیوع آن رو به افزایش است. شیوع چاقی در زنان بیشتر از مردان است. 

چاقی ترکیبی از عوامل ژنتیکی، متابولیک، زیستی، شیمیایی، فرهنگی، روانی و اجتماعی در چاقی سهیم است.

شواهد حاکی از آن است که چاقی شکمی خطر بالاتری نسبت به چاقی طبیعی دارد. 

در مطالعه ای نشان داده شده است که توجه به خوراکی در رژیم گیرندگان بیش تر از افراد عادی است و هرچه وزن افراد بیشتر بود توجه آنها برای خوراکی های پرکالری نیز بیشتر است.

 

تعریف بیماری و عوارض

چاقی به چربی یا بالا توده بوده توده بدنی که به علت زیاد افزایش چربی ایجاد می شود. اضافه وزن شرایطی است که در آن وزن فرد از مقدار استاندارد آن بر طبق قد تجاوز کند. چاقی حالتی است که چربی در بدن به میزان بسیار بالایی می رسد که ممکن است عمومی یا موضعی باشد.

چاقی یک بیماری متابولیک پیچیده ناشی از تجمع بیش از حد چربی است که منجر به بیماری های بسیاری می شود (مانند دیابت، بعضی سرطان ها مانند پستان، مثانه، صفرا، روده بزرگ، مری، کلیه و.. ، پرفشاری خون و کبد چرب).

 

عوامل بوجودآورنده

محققان عوامل بسیاری را در چاقی دخیل می دانند. عوامل زیست شناختی، فعالیت های جسمی و روان شناختی و برخی داروها در سبب شناسی چاقی اهمیت دارند. اگرچه بالا رفتن سن، سابقه فامیلی و جنس در افزایش بار بیماری های قلبی عروقی، دیابت، افزایش فشارخون و برخی انواع سرطان موثر است، اما اضافه وزن و چاقی به عنوان عامل تشدید کننده این بیماری ها حتما باید مورد توجه قرار بگیرد. 

نحوه تشخیص 

چنانچه BMI مساوی یا بیشتر از 25 باشد فرد در گروه های دارای اضافه وزن یا چاق قرار می گیرد.

افرادی که شاخص توده بدنی 30 و بالاتر دارند لازم است به مشاور تغذیه ارجاع داده شوند تا رژیم غذایی فرد برای آنها تنظیم گردد.

اضافه وزن و چاقی بسته به ضرورت و نیاز درشکل های گوناگون به دقت ارزیابی می شود. روش های موثر در ارزیابی شامل: 

شاخص توده بدنی ( (BMI یا شاخص (2قد/وزن): که در آن وزن برحسب کیلوگرم و قد برحسب متر است. 

 

محیط دور کمر: اگر دور کمر در مردان بیش از 102 سانتی متر و در زنان بیشتر از 88 سانتی متر باشد به مفهوم خطر قابل توجه درافراد می باشد. اندازه گیری محیط دور کمر در افراد مسن بسیار مهم است.

راه های درمان

درمان قطعی چاقی بسیار دشوار است. اما کاهش وزن در بیماران باعث بهبودی قابل توجه در بیماری های ناشی از چاقی، افزایش کیفیت زندگی و افزایش طول عمر می شود.

بهترین شیوه درمانی در اضافه وزن و چاقی درمانی است که به طور همزمان شامل اصلاح در رژیم غذایی،تغییر در فعالیت بدنی و رفتار درمانی باشد. البته در برخی موارد بسته به میزان اضافه وزن و چاقی و شرایط بیمار از دارو درمانی و انجام عمل های جراحی نیز استفاده می شود.

هدف از جراحی چاقی، کاهش میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های مرتبط با چاقی است که بیماران بعد از جراحی باید مادام العمر تحت نظر تیم پزشکی باشند تا از عوارض جراحی پیشگیری شود. 

عوارض جراحی به 3 صورت می تواند بروز کند: 

عوارض در حین عمل: مثل آسیب به طحال. 

عوارض زودرس: مثل خونریزی، عفونت، زخم، آمبولی ریوی، عوارض قلبی ریوی. 

عوارض دیررس: مانند سنگ صفرا، عوارض عصبی و روانی و کمبود های تغذیه ای.

در مردان و زنان حتی اگر میزان دریافت کالری یکسان باشد میزان کاهش وزن متفاوت است و مردان نسبت به زنان هم سایز خود، سریع تر وزن کم می کنند. 

پیوستگی و دوام یکی از مهم ترین عوامل در تعیین مزایای سلامتی و مدیریت وزن در ورزش است.

حفظ وزن کاهش یافته کار دشواری است، چرا که با کاهش وزن میزان متابولیسم و مصرف انرژی بدن کاهش می یابد و به علاوه رعایت طولانی مدت رژیم غذایی و محدودیت های آن بسیار مشکل است. در این خصوص ورزش و رفتار درمانی ممکن است به حفظ وزن کاهش یافته کمک کند

رژیم درمانی 

1)      با استفاده از میان وعده ها، تعداد وعده های غذا در روز را افزایش دهید و حجم هر وعده را کم کنید.

2)      ساعت ثابتی برای صرف غذا در وعده های مختلف در هر روز داشته باشید و از ریزه خواری پرهیز نمایید. 

3)      مصرف قند و شکر و غذاهای حاوی آنها مثل شیرینی جات، شکلات، آبنبات، نوشابه ها، شربت ها و آبمیوه های صنعتی، مربا و عسل و....را تا حد امکان محدود کنید.

4)      انواع حبوبات مانند عدس، لوبیا، نخود و لپه را در برنامه غذایی خود بگنجانید

5)      شیر و لبنیات مصرفی را حتما از انواع کم چرب انتخاب کنید.

6)      گوشت کاملا لخم و مرغ و ماهی بدون پوست مصرف کنید.

7)      از مصرف‌ فرآورده های گوشتی پر چرب مانند سوسیس، کالباس، همبرگر، کله پاچه و مغز خودداری کنید.

8)      به جای گوشت قرمز سعی کنید از گوشت سفید مخصوصاً ماهی استفاده کنید.

9)      مصرف زرده تخم مرغ را به حداکثر سه عدد در هفته محدود کنید و از شکل آب پز آن استفاده نمایید.

10) میوه ها و سبزی ها را بیشتر به شکل خام مصرف کنید. همچنین مصرف سالاد و سبزی خوردن قبل یا همراه با غذا توصیه می شود.به جای آبمیوه، خود میوه را مصرف کنید.

11) غذاها را بیشتر به شکل آب پز، بخارپز، کبابی یا تنوری مصرف کنید. 

12) از مصرف غذاهای پرچرب و سرخ شده پرهیز کنید.

13) روغن مصرفی راکاهش دهید و حتی الامکان از روغن های گیاهی استفاده کنید.

14) از مصرف انواع سس سالاد، کره، خامه، سرشیر و پنیرخامه ای خود داری کنید.

15) مصرف دانه های روغنی مثل گردو، فندق، بادام، تخمه، پسته و زیتون را محدود کنید. 

16) تنقلات کم ارزش یا پر چرب مثل آبنبات، شکلات، چیپس و امثال آن را به هیچ وجه مصرف نکنید.

17) از مصرف غذاهای آماده و کنسروی اجتناب کنید.

18) مصرف نمک و غذاهای شور را محدود کنید.

19) فعالیت بدنی و ورزش متناسب با سن و شرایط جسمیتان را افزایش دهید.

درمان دارویی

در بیماران دارای BMI30 یا بالاتر و یا BMI بیشتر از 27 همراه با عوامل خطر و بیماری، عوامل دارویی می تواند رژیم، ورزش و تغییرات رفتاری را تقویت کند. 

داروهای کاهنده وزن به دلایل زیر باعث کاهش وزن خواهند شد:

کاهش اشتها

افزایش احساس سیری

کاهش جذب مواد غذایی

افزایش مصرف انرژی

در دارو درمانی یک قرص جادویی برای درمان چاقی وجود ندارد. همه بیماران به دارو پاسخ نمی دهند و آنهایی که پاسخ می دهند در طی 6 ماه 2 تا 20 کیلوگرم وزن کم می کنند و البته دارو بدون تعدیل شیوه زندگی موثر نخواهد بود. چند داروی جدید نیز باهدف درمان چاقی و ایجاد کاهش وزن مراحل اولیه تحقیق را می گذرانند.

 

 

---

به نام خداوند جان و خرد

مقدمه      

برخلاف باور عمومی عاملی به نام وزن ایده آل وجود ندارد. برای هر میزان از قد و ساختمان بدنی محدوده مطلوبی وجود دارد که در آن بروز بیماری و مرگ به حداقل می رسد. کاهش وزن خفیف با خطرات جدی سلامتی همراه نیست، اما افراد بسیار لاغر فاقد منبع انرژی در بدن بوده و مستعد ابتلا به بیماری ها هستند    .

این افراد اغلب احساس سرما می کنند. چرا که چربی کافی در بدن ندارند. همانطور که چاق شدن خطرناک است، طبق بررسی های انجام شده افرادی که در سن 50 سالگی وزن متعادلی دارند نسبت به افراد با کاهش شدید وزن بیشتر زندگی می کنند    .

 

تعریف بیماری و عوارض      

درصد کمی از مردم از لاغری رنج می‌برند و درصدد اضافه کردن وزن خود هستند. فردی که 15 تا20 درصد زیر وزن نرمال و طبیعی متناسب با قد قرار می‌گیرد، کم وزن تلقی می‌شود. بر طبق تعریف وجود 15 درصد یا بیشتراز آن، کمتر بودن وزن نسبت به حد پایین وزن طبیعی لاغری نامیده می شود    . 

همان طور که چاقی خطرناک است، لاغری زیاد هم ممکن است افراد را مستعد ابتلا به بیماری‌های متعدد کند که یکی از آن‌ها ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن است و بدن را مستعد ابتلا به عفونت‌ها و مشکلات می‌کند. علاوه بر آن بیماری افراد لاغر نسبت به بقیه دیرتر بهبود پیدا می‌کند    .

اگر لاغری در اثر تغذیه نامناسب باشد با عوارضی همراه است. به عنوان مثال رژیم غذایی طولانی مدت می تواند باعث بروز ناباروری در زنان شود. در زنانی که در هنگام لاغری حامله باشند عوارضی مانند کم خونی، مشکلات قلبی ریوی و خطر بالای مسمومیت حاملگی ممکن است روی دهد. فرزندان این مادران اغلب نارس بوده، وزن تولد پایینی دارند و روند رشد و تکامل در آنها اهسته است    . 

افراد لاغر درمعرض کمبودها و برخی بیماری ها قرار می گیرند که برخی از آنها عبارتند ازکمبود ریزمغذی ها و عوارض آن مانند کم خونی، کمبود کلسیم، پوکی استخوان، کمبود روی و...، ضعف سیستم ایمنی و به دنبال آن رخداد بیشتر بیماری ها، طولانی شدن مدت بیماری، خستگی، ضعف جسمی، کاهش کارآیی ذهنی و تمرکز حواس. این افراد ضمن انجام بررسی های لازم وشناسایی علت لاغری برای مراقبت های تغذیه ای باید به مشاور تغذیه ارجاع داده شوند    .

 

عوامل بوجود آورنده      

سوتغذیه ناشی از کمبود دریافت مواد غذایی     

اختلالات سوجذب و عدم بهره گیری مناسب از غذای دریافتی بیماری های عفونی، انگلی، گوارشی، متابولیک و.... که سبب دفع مواد غذایی یا افزایش میزان سوخت و ساز و نیاز به انرژی بیشتر می شوند    . 

بالغین اگر برنامه غذایی نامنظم و به ویژه فعالیت ورزشی شدیدی داشته باشند در معرض کاهش وزن قرارمی گیرند. برخی از نوجوانان و افراد بالغ به دلیل مشغله زیاد خوراک مناسبی ندارند    . 

بی اشتهایی ناشی از عوامل عصبی، روانی یا فیزیولوژیک

نحوه تشخیص  

ارزیابی علت و میزان کاهش وزن قبل از شروع برنامه درمانی بسیار مهم است. آزمون های طبی گسترده، بررسی شرح حال بیماری، ارزیابی چربی بدن و اندازه گیری های بیو شیمیایی نشان می دهد که چه اختلالاتی به کم وزنی می انجامد.

به طور کلی چنانچه عدد BMI کمتر از 18.5 باشد فرد مبتلا به سوتغذیه و لاغر محسوب می شود.

 

راه های درمان

هر دلیل مشخص برای لاغری، نیازمند درمان است. بی اشتهایی با اینکه می‌تواند خود علت لاغری باشد، در اکثر موارد نشانه‌ ای از یک علت مهم دیگر است و صرفا پرداختن به حل مشکل بی‌ اشتهایی و غفلت از علت اصلی آن، بسیار خطرناک‌ تر است و باعث اتلاف وقت طلایی در رسیدن به هدف می‌شود.

تنها زیاد خوردن باعث رهایی از لاغری نمی‌شود. فعالیت باید تعدیل شود و مشاوره روانی در صورت نیاز آغاز گردد. حمایت تغذیه ای و تغییر رژیم در مرحله درمان و پس از آن لازم خواهد بود.

 

برای افزایش وزن موارد زیر توصیه می شود: 

بررسی دقیق شرح حال و آشکار شدن عادات غذایی و دریافت های تغذیه ای و متعاقب آن افزایش دریافت مواد غذایی و تعدیل فعالیت بدنی

حمایت های تغذیه ای و مشاوره روانی

افزایش میان وعده ها و مصرف اغذیه ای که حجم کم دارند، اما کالری بسیار زیادی داشته باشند. 

چربی ها بیش از دو برابر کربوهیدرات ها و پروتئین ها کالری و انرژی دارند، بنابرین افزایش مصرف چربی می تواند به سرعت در فرد تغییر ایجاد کند. اولین کاری که باید انجام داد، رعایت یک رژیم غذایی متعادل است. تعادل در مصرف کردن پروتئین، کربوهیدرات و چربی‌ها (مانند اشباع نشده، روغن زیتون، روغن کانولا، پسته، بادام و گردو) است.

 

رژیم درمانی

1)      برای افزودن کالری به بدن باید نیازی نیست موادغذایی سرشار از چربی و یا شکر مصرف کنید. بلکه روی موادغذایی سرشار از کالری، ویتامین و مواد معدنی تمرکز کنید. هرچند مصرف چربی بیش از حد برای افزایش وزن سالم توصیه نمی‌شود، اما باید چربی‌های مفید مانند میوه مغزدار، آواکادوو، زیتون و ماهی‌های چرب را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

2)      روزانه حداقل سه وعده متعادل و کامل غذایی یعنی صبحانه، ناهار و شام را دریافت کنید. از هیچ کدام از وعده ها نباید صرف نظر کنید .صبحانه باید کامل باشد. در طی روز از تنقلات میل شود. اگر برای برخی افراد کم خوردن راحت تر باشد وعده های غذایی مکرر بیش از سه بار در روز مصرف شود (دفعات وعده های غذایی را به 5 تا 6 وعده در روز افزایش دهند).

3)      تنوع غذایی را رعایت کرده و در برنامه غذایی روزانه از انواع گروه های غذایی شامل نان و غلات سبزی ها و میوه ها شیر و لبنیات گوشت و حبوبات وتخم مرغ و چربی ها و روغن ها استفاده کنید. 

4)      به جای استفاده از یک نوع آب میوه از مخلوط آب میوه‌ها که حاوی کالری بیشتری است، مصرف کنید. 

5)      پروتئین‌هایی را مانند تن ماهی، سینه مرغ، بوقلمون، گوشت‌های بدون چربی، میوه و سبزی که برای ایجاد توده عضلانی موثر در رژیم غذایی خود بگنجانید.

6)      در حداقل یک وعده غذایی کربوهیدرات مانند سیب زمینی، برنج، ماکارونی، نان مصرف کنید.

7)      تحت نظر یک متخصص به ورزش که یکی از بهترین رو‌ش‌های تناسب وزن است بپردازید.

8)      نیم ساعت قبل و پس از وعده غذایی از مصرف نوشیدنی پرهیز کنید، زیرا خوردن مایعات بیش از حد باعث ایجاد سیری و کاهش اشتها می‌شود.

9)      به جای مصرف آبگوشت، سوپ حاوی عدس، نخود، لپه و سوپ کرم دار میل کنید.

10) پودر شیر را به آرد برنج، تخم مرغ، اغذیه پختنی و پوره سیب زمینی هنگام طبخ غذا بیفزایید.

11) مصرف شیر به خصوص فاقد چربی را بالا ببرید. شیر حامل پروتئین زیاد و موادمغذی لازم است. برای افزایش کالری و پروتئین بدن به هر لیوان از شیری که میل می کنید مقداری پودر شیر خشک اضافه کنید. یکی از موثرترین و آسا‌ن‌ترین روش‌های افزایش وزن مصرف شیرموز است. روزی یک لیوان شیر با یک قاشق غذاخوری عسل میل کنید.

12) انواع میوه های خشک شده نظیر کشمش، خرما، آلو و زرد آلوکالری بالایی دارند. این مواد را به صورت تنقلات روزانه یا اضافه کردن به غذا مصرف کنید. 

13) سالادها معمولا کالری کمی دارند، اما اضافه کردن موادی مانند پنیر، نخود، تخم آفتابگردان، کشمش و روغن های مایع نباتی مثل روغن زیتون بر کالری آنها می افزاید. 

14) مغزها کالری و چربی بالایی دارند و تنقلات خوبی محسوب می شوند.

15) دسرهایی که ارزش غذایی و کالری بالایی دارند نظیر نان شیرین، نان با موز، کلوچه هویج دار، بستنی و کیک های تهیه شده از آرد جو میل کنید. 

16) همراه با غذا زیتون مصرف کنید.

17) در وعده صبحانه غذاهای پر انرژی مثل عسل، مربا، کره، خامه و سرشیر استفاده کنید. 

18) در صورت بی اشتهایی از انواع چاشنی ها (آبلیمو، آب نارنج، آبغوره و سبزیجات معطر) جهت تحریک اشتها همراه غذا استفاده کنید. 

19) کافیین احساس گرسنگی را مهار می کند. بنابراین انواع آبمیوه ها و شیر را به جای چای و قهوه بنوشید. 

20) غذارا به خوبی بجوید. این کار باعث بهینه سازی سیستم گوارشی و دریافت حداکثری کالری می‌شود. 

21) خوردن انبه و یا شیر انبه را به طور روزانه نیز در برنامه غذایی خود قرار دهید.

درمان دارویی

به هرگونه تبلیغاتی که افزایش وزن را بواسطه ی مکمل ها توصیه می کنند توجه نکنید. به نوع غذایی که مصرف می کنید دقت نظرداشته باشید.

---

مواد غذایی مثل گوجه ها، سبزیجات و میوه ها به دلیل دارا بودن لیکوپن و آنتی اکسیدان های فراوان نقش محافظت کننده در کاهش سرطان پروستات ایفا می کنند.

 

آنتی اکسیدان کرسیتین

اثرات: بهبود بیماری های قلبی و سرطان
منابع غذایی: پیاز، سیب، توت، انگور قرمز، بروکلی، کلم پیچ

آنتی اکسیدان سلنیوم
اثرات: پیشگیری از سرطان پروستات، سرطان ریه، سرطان روده بزرگ
منابع غذایی: پیاز، سیر، مرغ، گوشت، حبوبات، مغز ها، کنگر، غذاهای دریایی

آنتی اکسیدان کو آنزیم کیوتن
اثرات: کاهش خطر بیماری های قلبی (به همراه ویتامینE)
منابع غذایی: گیاهان، غذاها با منبع حیوانی  

 

---

نام کتاب: dietary supplements in health promotion

نویسنده: Taylor c Wallace

سال چاپ: 2015

موضوع کتاب: در مورد مکمل هاست. تاثیر مکمل ها در دوره های مختلف زندگی مثل حاملگی بلوغ و ...مورد بررسی قرار گرفته

است. کتاب شانزده فصل دارد و اطلاعات و جزئیات لازم را در اختیار خوانندگان قرار می دهد.

---

تغذیه در 6 ماه اول زندگی

بهترین ماده غذایی در این دوران شیر مادر است، که در رشد و تکامل کودک بسیار اهمیت دارد. در این مدت کودک نیاز به هیچ گونه ماده غذایی دیگر حتی آب ندارد.

نکته ضروری که مادران عزیز باید بدانند این است که به کودکتان قطره مولتی ویتامین و یا A+D     (از 15 روزگی تا حداقل 1 سالگی روزانه 25 قطره)  داده شود. البته زمانی که کودک در شرایط بیماری مثل اسهال قرار دارد، مصرف دارو و یا ORS     (محلول خوراکی درمانی) اشکالی ندارد.

در 6 ماه اول زندگی شیر مادر به تنهایی برای تغذیه کودک کافی است زیرا:

 تمام نیاز های غذایی اش را تأمین می کند.

 حساسیت زایی (آلرژی زایی) کمتری در مقایسه با شیر مصنوعی دارد.

حاوی آنتی بادی های مختلفی است که رشد ویروس اوریون، آنفولانزا، آبله و تعدادی دیگر از ویروس ها را مهار می کند.

 منبع لاکتوفرین است که نهایتاً اثر مهاری بر رشد باکتری های بیماری زا در روده دارد.

 لیپاز موجود در شیر مادر، یک سری موجودات انگلی را از بین می برد.

 

نکات مهم درباره تغذیه با شیر مادر:

• حتماً پس از تولد، به او شیر آغوز (ماک یا کلستروم) دهید.

• در هر ساعت از شب یا روز که شیرخوار احساس گرسنگی یا نیاز می کند، باید به او شیر مادر بدهید.

• به شیرخواری که شیر مادر می خورد، نباید شیر بطری بدهید، چون باعث کم شدن شیر مادر می شود و اگر کودکتان گریه می کند، باید پستان بیشتر به دهان او گذاشته شود.

• مادر باید از قرص ضدبارداری مخصوص این دوران استفاده کند و اگر باردار شد نباید شیر دادن را قطع کند.

• بهترین کار برای اینکه متوجه شوید کودکتان به اندازه کافی شیر می خورد، اندازه گیری رشد اوست. با وزن کردن منظم کودک، به کفایت رشد او پی می بریم.

• نوزاد در روزهای اول پس از تولد به طور طبیعی کمی وزن از دست می دهد و نباید آن را به کمبود شیر مادر نسبت داد.

• کودکی که شیر کافی نمی خورد (کمتر از 6 بار در روز) مقدار ادرارش کم می شود. 

• مدفوع شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، شل تر و دفعات آن بیشتر از کودکانی است که شیر غی مادر می خورند و این نوع دفع مدفوع را نباید با اسهال اشتباه کرد.

 

ویژگی های غذای کمکی:

مقوی و مغذی باشند

متناسب با سن کودک تغییر کند.

تازه و بدون آلودگی باشند و پاکیزه و بهداشتی تهیه شوند.

مواد اولیه آن در دسترس بوده و امکان تهیه آن برای خانواده وجود داشته باشد.

بهترین سن برای شروع غذا های کمکی

هفته اول ماه هفتم تولد کودک، سن شروع تغذیه تکمیلی است، ولی چنانچه بین 4 تا 6 ماهگی با وجود تلاش والدین و کارکنان بهداشتی منحنی رشد کودک نشان دهنده رشد نامناسب کودک باشد، می توانید غذای کمکی را شروع کرد.

 

توصیه های مهم در تغذیه ی کودکان زیر یکسال:

در دوره تغذیه تکمیلی باید توجه شود که شیر مادر غذای اصلی است و غذای کمکی را بعد از تغذیه با شیر مادر به کودک باید داد.

مواد غذایی، چه از نظر مقدار و چه از نظر نوع، تدریجاً به رژیم غذایی شیرخوار اضافه شود؛ یعنی غذای کمکی را از مقدار کم شروع کرده و تا سن 9 ماهگی به 5 وعده (هر بار پس از تغذیه با شیر) افزایش دهید و برای کودکان دچار اختلال رشد یک وعده اضافه تر به کودک غذا دهید.

بین اضافه کردن مواد غذایی مختلف 1 تا3 روز فاصله در نظر باید گرفت تا اگر به یک ماده غذایی آلرژی داشت، مشخص شود. یکی از بیشترین حساسیت های غذایی در کودکان، حساسیت به شیر گاو است؛ پس شیر گاو به نوزاد ندهید.

اولین غذایی که به کودکتان می دهید، باید کمی غلیظ تر از شیر تهیه شود و سپس به تدریج غذاهای نیمه جامد و جامد به او بدهید.

بعد از شروع غذای کمکی، به کودک آب جوشیده سرد شده بدهید.

هنگام دادن غذاهای نیمه جامد و جامد، شیرخوار در وضعیت نشسته قرار دهید.

غذاها را با قاشق و مایعات را با لیوان به شیرخوار خود بدهید.

غذای نگهداری شده را فقط به مقدار مصرف یک وعده تان، کاملاً داغ کرده و پس از خنک کردن به کودک بدهید .

تا یک سالگی به غذای کودک نمک اضافه نکنید، ولی پس از یک سالگی می توانید کمی نمک (نمک یددار تصفیه شده) به غذای شیر خوار اضافه کنید.

برای تهیه غذای کمکی توصیه می شود به تدریج از همه گروه های غذایی شامل نان و غلات، گوشت، تخم مرغ و حبوبات ، سبزی ها ، میوه ها و شیر و لبنیات استفاده کنید.

 

 تغذیه کودکان 1 تا 2 سال

طبق مطالب بالا، لازم است در تغذیه او به نکات زیر توجه کنید:

روزانه علاوه بر استفاده از شیر مادر، 3 وعده غذا و دو میان وعده به او داده شود.

غلاتی که کودک قدرت جویدن آن ها را دارد مانند برنج به صورت کته های مختلف مخلوط با سبزی ها، حبوبات و گوشت های نرم به او داده شود.

اگر کودک مبتلا به یبوست است در تهیه سوپ او، علاوه بر سبزی ها (سیب زمینی، هویج، کدو، فلفل سبز، سبزی های برگی و ...) از برگه هلو، زردآلو و آلو به مقدار کم استفاده شود.

به کودک کمک شود خودش غذا بخورد و اطمینان حاصل گردد که فقط آب خورش و آب گوشت را نخورد.

اگر سرعت رشد کودک مطلوب نیست به غذای کودک کمی روغن مایع یا کره اضافه گردد تا مقوی تر شود.

به دلیل کوچک بودن معده کودک، باید توجه نمود تا با مقدار زیاد آب میوه یا خود میوه آن را پر نکرد.

از دادن مواد غذایی بی ارزش مانند پفک، چیپس، نوشابه و . . . به کودک خودداری شود و از میان وعده غذایی سالم مانند شیر، بیسکویت ساده، میوه، فرنی، شیر برنج استفاده شود.

مصرف مکمل های ویتامین های A    و D و قطره در سال دوم نیز باید براساس دستورالعمل تداوم داشته باشد.

 

تغذیه کودک 3 تا 5 سال

بعد از دو سالگی با آهسته شدن رشد، اشتهای کودک هم کاهش می یابد. بنابراین با توجه به روند رشد کودک تقاضا برای دریافت غذا نیز تغییر می کند.

هر چند میزان دریافت انرژی از یک غذا تا غذای دیگر متفاوت است اما کل غذای دریافتی روزانه کودک ثابت است.

کودک در یک سالگی به 1000 کیلو کالری و در 3 سالگی به 1300 کیلوکالری انرژی نیاز دارد البته نیاز به انرژی کودکان براساس میزان فعالیت فیزیکی آن ها متفاوت است.

نکته: در برنامه غذایی کودک باید از 6 گروه غذایی اصلی یعنی گروه نان و غلات، میوه ها، سبزی ها، شیر و لبنیات (ماست، پنیر، کشک، دوغ و بستنی ) و گروه گوشت و تخم مرغ و گروه حبوبات استفاده شود.

بهترین میان وعده برای کودک نان می باشد، لذا نان به همراه پنیر، تخم مرغ، خرما و … را به عنوان میان وعده برای کودک استفاده کنید. همچنین تنقلاتی چون عدسی بو داده، گندم بو داده، انواع خشکبار، لبو، کدو، سیب زمینی پخته، انواع میوه جات به عنوان میان وعده یا دسر مناسب هستند.

 

تغذیه نوجوانان و دانش آموزان

دوره نوجوانی دوره انتقال از کودکی به جوانی است که با جهش رشد جسمی ‌و بلوغ توأم است. بنابراین تغذیه این دوران از نظر رشد اهمیت زیادی دارد. از آنجایی که یکی از مشکلات عمده تغذیه‌ای در این دوران وجود باورهای غلط غذایی است، لذا اصلاح باورهای غذایی آن‌ها از طریق رسانه‌های گروهی از اهمیت بسزایی برخوردار است. برای دستیابی به جامعه‌ای سالم و خلاق و پویا باید آموزش تغذیه‌ای در همه ابعاد آن صورت گیرد. در موارد فردی، باید از طریق مشاوره با متخصصان تغذیه، رژیم‌های غذایی اصلاح شوند و در موارد گروهی توصیه می‌شود که نوجوانان برای پیشگیری از سوتغذیه از راهنماهای غذایی موجود که تمامی گروه‌های غذایی را دارد، در برنامه غذایی روزانه خود استفاده نمایند.

 

نکات تغذیه ای مهم:

برنامه غذایی نوجوانان باید شامل ترکیبی از غذاهای مختلف در گروه‌های اصلی غذایی باشد. سه وعده اصلی غذایی با تاکید بر مصرف صبحانه و دو میان وعده توصیه می‌شود.

دوران بلوغ شروع جهش رشد است. بنابراین تأمین انرژی مورد نیاز بسیار ضروری است. هر چه میزان تحرک و فعالیت بدنی دانش آموز بیشتر باشد به انرژی بیشتری نیاز دارد. کربوهیدرات ها که بیشتر در نان و غلات وجود دارند و هم چنین چربی ها منابع تأمین کننده انرژی هستند.

پروتئین ها برای رشد و ترمیم و ساخت بافت ها و سلولهای جدید نیاز است. توصیه می شود حتی الامکان پروتئین حیوانی مانند پروتئین موجود در شیر، گوشت و تخم مرغ که پروتئین با کیفیت خوب محسوب می شوند در برنامه غذایی روزانه دانش آموز گنجانده شود.

نخوردن صبحانه می تواند اثرات منفی بر یادگیری دانش آموزان داشته باشد. اگر مدت زمان ناشتایی طولانی مدت باشد، به دلیل افت قند خون، مغز قادر به فعالیت طبیعی خود نیست و در نتیجه یادگیری و تمرکز حواس مختل می شود.

 

برنامه غذایی مادران باردار

 به خانم های باردار پیشنهاد می شود تا بطور مساوی ترکیبی از کربوهیدرات مانند حبوبات، سبزیجات و پروتئین های بدون چربی مثل سینه مرغ، گوشت راسته ی گوسفند و سویا را در رژیم غذایی خود قرار دهند. اگر باردار هستید یادتان باشد که روزانه:

1000 میلی گرم کلسیم از خوراکی هایی مثل لبنیات و برگ های خوراکی مثل اسفناج

30 میلی گرم فیبر از خوراکی هایی مثل انواع میوه ها، غلات سبوس دار و حبوبات

600 میلی گرم فولیک اسید (فولات) از خوراکی هایی مثل براکلی، مارچوبه و مکمل های دارویی

27 میلی گرم آهن از خوراکی هایی مثل گوشت و ترکیبات سویا مثل آهن توفور

85 میلی گرم ویتامین C از انواع مرکبات و میوه هایی مثل توت فرنگی دریافت کنید.

نکته: بر اساس دستور العمل کشوری، کلیه خانم های باردار از شروع هفته 16 بارداری تا سه ماه بعد از زایمان باید روزانه یک عدد کپسول مولتی ویتامین ساده یا مینرال مصرف نمایند.

 

 تغذیه مادران شیرده

تداوم تغذیه با شیر مادر مستلزم مصرف مواد مغذی و مقوی توسط مادر است. تغذیه مناسب مادر در این دوران علاوه بر تامین نیازهای تغذیه ای نوزاد (از جمله مواد معدنی و ویتامین ها)، برای حفظ بنیه، سلامت و اعتماد به نفس مادر و نیز حفظ و نگهداری ذخایر بدن مادر ضروری است.

تغذیه با شیر مادر همچنین موجب بهبود سطح ایمنی بدن شیر خوار در برابر ابتلا به انواع عفونتهای حاد تنفسی، اسهال و نیز بازگشت وزن مادر به قبل از بارداری می شود.

حجم شیر مادر رابطه مستقیم با تکرر شیردهی دارد. تغذیه مکرر نوزاد با شیر مادر سبب می شود شیر بیشتری تولید شود. با شروع مصرف غذاهای کمکی و کاهش دفعات شیردهی، حجم شیر تولید شده نیز کاهش می یابد و بالطبع نیاز افزایش یافته مادر به مواد مغذی نیز تعدیل می شود.

تغذیه مناسب برای مادران شیرده، خوردن مایعات و غذا های کافی و متنوعی مثل نان، برنج، ماکارونی، گندم، جو، ذرت، انواع میوه ها، سبزی های سبز و نارنجی و قرمز به صورت پخته و خام، شیر و انواع لبنیات، انواع گوشت ها، تخم مرغ، حبوبات و مغز دانه ها است.

مادران شیرده باید موقع تشنگی، آب و مایعات سالم مصرف کنند؛ چون نوشیدن بیش از حد مایعات، شیر را زیاد نمی کند و فقط و فقط مدام شیر دادن به شیرخوار است که باعث افزایش شیر مادران می شود.

 

تغذیه سالمندان

دوران سالمندی به سنین بالای 60 سال اطلاق می گردد گرچه تغییرات سالمندی ممکن است از سالها قبل آغاز شود. طی دوره ی سالمندی کارایی سلولی کاهش می یابد و منجر به آسیب عملکرد اعضای مختلف بدن میشود.

از نظر ترکیب بدنی، 2 تا 3 درصد توده بدون چربی بدن در هر دهه از زندگی از دست می رود. کاهش توده ماهیچه ایِ اسکلتی، قدرت ماهیچه ها را کم می کند. افزایش توده چربی بدن به موازات کاهش توده عضلانی، میزان سوخت و ساز را کاهش می دهد.

میزان سوخت و ساز پایه (BMR) تقریباً 15 تا 20 درصد در طول زندگی کاهش می یابد و این تغییرات منجر به کاهش نیاز به انرژی در سالمندان می گردد. فعالیت بدنی منظم علاوه بر تأمین سلامت بدن، میزان شیوع بیماری ها و همچنین میزان مرگ و میر را در سالمندان کاهش می دهد.

سالمندانی که اصول تغذیه صحیح را رعایت می کنند، کمتر در معرض خطر ابتلا به انواع بیماری ها و مشکلاتی که در اغلب سالمندان وجود دارند شامل کاهش و یا اضافه وزن، کلسترول بالا، پوکی استخوان، دیابت و فشار خون بالا قرار می گیرند.

 

پیشنهادهای تغذیه ای برای سالمندان:

• مراجعه به موقع به پزشک و متخصص تغذیه، جهت بررسی وضعیت سلامت و تغذیه

• رژیم غذایی حاوی مواد غذاییِ غنی از ویتامین ها و املاح و به ویژه کلسیم

• استفاده از میوه ها و سبزیجات و مواد غذایی پر فیبر (با توجه به مشکل یبوست در اکثر سالمندان مصرف کافی مایعات در کنار نقش پیشگیری از کم آبی بدن و مواد پر فیبر نظیر نان کامل گندم و میوه هایی مثل گلابی رسیده، آلو و زردآلو اهمیت دارد.)

• در سالمندانی که جویدن غذا برای آنها مشکل است، مصرف غذا های نرم مثل انواع پوره، گوشت های نرم، سوپ ها و آش هایی که حبوبات زیاد ندارند و آبمیوه توصیه می شود.

• محدود کردن مصرف نمک و مواد غذایی شور (برخی از سالمندان ممکن است مبتلا به فشار خون باشند؛ در اینگونه موارد رژیم غذایی کم سدیم و در صورت نیاز، کاهش وزن پیشنهاد می شود.)

• در سالمندانی که جویدن غذا برای آنها مشکل است، مصرف غذا های نرم مثل انواع پوره، گوشت های نرم، سوپ ها و آش هایی که حبوبات زیاد ندارند و آبمیوه توصیه می شود.

• مصرف حداقل 5 وعده غذا در روز با حجم کم

• کاهش مصرف مواد غذایی شیرین و پر چرب و پرهیز از مصرف ادویه، غذا های چرب و سرخ شده، سس مایونز، سبزی های نفّاخ مثل کلم و گل کلم

• استفاده از نان های سبوس دار

• چای و قهوه غلیظ نباید مصرف شود و استفاده از آنها باید پس از ساعت 6 بعد از ظهر محدود شود.

 

 

 

 

---